Olxo‘ri chеchagi virusining o‘simlik ba’zi morfo-fiziologik xususiyatlariga ta’sirini o‘rganish va uning diagnostikasi

Ushbu dissertatsiya ishi olxoʻri chechagi virusining (OChV) oʻsimliklarning morfo-fiziologik xususiyatlariga ta'sirini oʻrganish va uning diagnostikasi boʻyicha olib borilgan tadqiqotlarni oʻz ichiga oladi. Tadqiqotda virusni ajratish, uning biologik va molekulyar-genetik xususiyatlarini aniqlash, shuningdek, Oʻzbekiston sharoitida virus tarqalishining darajasi va ushbu virusga qarshi kurash choralari boʻyicha ilmiy-amaliy ahamiyatga ega boʻlgan natijalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Oʻzbekiston sharoitida tarqalgan olxoʻri chechagi virusining tavsifi va diagnostikasi: Tadqiqotda Toshkent viloyati hududida uchraydigan olxoʻri chechagi virusining izolyatlari ajratilgan va ularning biologik, molekulyar-genetik xususiyatlari oʻrganilgan. Virusning D shtammiga mansubligi aniqlanib, Oʻzbekiston uchun yangi boʻlgan 3 ta izolyatning genetik ma'lumotlari Xalqaro GenBank NCBI bazasiga joylashtirilgan. Virusning oʻsimliklarga ta'siri, xususan, peroksidaza fermenti faolligi va barglardagi pigmentlar miqdoriga ta'siri oʻrganilgan.
Olxoʻri chechagi virusini aniqlash usullari va diagnostikasi: Virusni aniqlash uchun mexanik inokulyatsiya, test-indikator oʻsimliklar, molekulyar-genetik usullar (OT-PZR) va immunologik usullar qoʻllanilgan. Virusga spetsifik quyon antitoserumi ishlab chiqilib, uning titri aniqlangan va virus diagnostikasida qoʻllash uchun tavsiya etilgan. Shuningdek, virusning tabiiy rezervator oʻsimliklarini aniqlash boʻyicha tadqiqotlar oʻtkazilgan.