O‘zbek tilida “qat’iyat” konseptining ifodalanishi
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida roʻyxatga olingan Oʻzbek davlat jahon tillari universitetining doktorantining «Oʻzbek tilida "qat'iyat" konsepsiyasining ifodalanishi» mavzusidagi ilmiy-tadqiqot ishiga bag'ishlangan. Tadqiqotning maqsadi Oʻzbek tilida "qat'iyat" konsepsiyasining lingvistik ifodalanishi va nutqiy voqelanishini ochib berishdan iborat. Tadqiqotda "qat'iyat" konsepsiyasining shakllanishi va konseptosferadagi oʻrni, uning lingvokognitiv, lingvomadaniy, psixolingvistik jihatlari oʻrganilgan. Shuningdek, konsepsiyani ifodalovchi leksik birliklar, frazemalar, maqollar va oʻxshatishlar tahlil qilingan. Ilmiy yangiligi shundaki, "qat'iyat" konsepsiyasining Oʻzbek tafakkuri va madaniyati bilan bogʻliq holda shakllanishi oʻrganilgan va uning konseptosferadagi oʻrni aniqlangan. Tadqiqot natijalari Oʻzbek tilining semantika va lingvomadaniyatshunoslik sohalarini boyitadi hamda «Lingvomadaniyatshunoslik», «Kognitiv tilshunoslik» kabi fanlarni oʻqitishda foydalanish mumkin.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, tadqiqotning maqsadi, vazifalari, obyekti, predmeti, respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati yoritilgan, tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy qilish va nashr etilgan ishlar haqida ma'lumot berilgan.
- 1-bob. "Oʻzbek tilida "qat'iyat” konsepti va uning kognitiv belgilari": Bu bobda "qat'iyat" konsepsiyasining lingvokognitiv jihatlari, uning Oʻzbek tilida shakllanishi va konseptosferadagi oʻrni, kognitiv belgilari, obrazli ifodalanishi, lingvomadaniy xususiyatlari oʻrganilgan.
- 2-bob. "Oʻzbek tilida "qat'iyat” konseptining lug'aviy birliklar orqali ifodalanishi": Ushbu bobda "qat'iyat" konsepsiyasining leksik ifodalanishi, frazemalar orqali ifodalanishi va ularning lingvomadaniy xususiyatlari tahlil qilingan.
- 3-bob. "Oʻzbek tilida "qat'iyat” konseptining nutqiy voqelanishi": Bobda "qat'iyat" konsepsiyasining oʻxshatishlar orqali ifodalanishi, rasmiy va badiiy uslublarda voqelanishi, ularning lingvistik va madaniy xususiyatlari koʻrib chiqilgan.
- Umumiy xulosa: Dissertatsiyada «qat'iyat» konsepsiyasining Oʻzbek tilida ifodalanishi va nutqiy voqelanishini oʻrganish natijasida olingan xulosalar, ilmiy va amaliy ahamiyati bayon etilgan. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi va aprobatsiyasi ham koʻrsatib oʻtilgan.