Sh.Seytov nasrining lingvopoetikasi
Ushbu dissertatsiya avtoreferati qoraqalpoq yozuvchisi Sh. Seytov nasrining lingvopoetikasi, ya'ni uning til vositalaridan foydalanish mahorati, badiiy tasvir vositalarining stilistik imkoniyatlari hamda oʻziga xos ijodiy uslubini lingvopoetik jihatdan tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Sh. Seytovning «Xalqobod» va «Chiroqchilar» kabi romanlari va boshqa qissa hamda qisqa hikoyalaridagi til vositalarining badiiy-estetik jihatlari, muallifning individual uslubi ilmiy-nazariy jihatdan o'rganilgan. Metafora, epitet, metonimiya, sinekdoxa, sinonim, antonim kabi lingvopoetik vositalarning qoʻllanilishi, ularning badiiy asarlarda ma'no va obraz yaratishdagi oʻrni tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari qoraqalpoq tilshunosligida nasriy asarlar lingvopoetikasi sohasini boyitishga va rivojlantirishga hissa qoʻshadi. Shuningdek, tadqiqot natijalaridan ta'lim jarayonida foydalanish mumkinligi ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Sh. Seytovning badiiy tasvir vositalaridan foydalanish mahorati: Mazkur bobda yozuvchi asarlaridagi metafora, taqlid-epitet, metonimiya, sinekdoxa kabi badiiy tasvir vositalarining qoʻllanishi va ularning badiiy-estetik vazifalari tahlil qilingan. Yozuvchining individual uslubini shakllantirishda ushbu vositalarning oʻrni alohida koʻrsatib berilgan.
- Sh. Seytov nasrining leksika-poetik xususiyatlari: Ikkinchi bobda yozuvchining ijodida frazeologizmlarning individual qoʻllanishi, sinonim, antonim, naql-maqollar, vulgarizm va varvarizmlarning badiiy-estetik vazifalari oʻrganilgan. Ushbu til birliklarining qahramonlar xarakterini ochib berishdagi va asar tilini boyitishdagi oʻrni tahlil qilingan.
- Sh. Seytov nasrida fono-sintaktik vositalarning lingvopoetikasi: Uchinchi bobda alliteratsiya, gradatsiya, badiiy takror, sintaktik va fonetik figuralarning qoʻllanilishi, ularning badiiy asarlarda emotsional ta'sirchanlikni oshirishdagi va oʻziga xos ohang yaratishdagi roli tahlil qilingan. Yozuvchining «Xalqobod», «Chiroqchilar» kabi asarlarida ushbu vositalarning poetik imkoniyatlaridan samarali foydalangani koʻrsatilgan.