O‘zbek lisoniy hamjamiyatida piktografik yozuvning kognitiv-semantik xususiyatlari
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida B2022.4.PhD/Fil2828 raqami bilan roʻyxatga olingan. Tadqiqot Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universitetida bajarilgan. Ishning maqsadi Oʻzbekiston lisoniy hamjamiyatida piktografik yozuvning kommunikativ, emotsional-ekspressiv, akkumulyativ vazifasiga xos kognitiv-semantik xususiyatlarni tahlil etish va bu xususiyatlarning lingvokognitiv jihatdan ochib berishdan iborat. Tadqiqotda piktogrammalarning universal va milliy xususiyatlari, ularning tilshunoslikdagi oʻrni, kognitiv-semantik jihatdan tahlili asosiy oʻrin tutadi. Tadqiqot natijalari Oʻzbekistonning ta’lim tizimida, kommunikativ jarayonlarda hamda madaniyatimizni oʻrganishda muhim oʻrin tutadi.
Asosiy mavzular
- Piktografik yozuvning kognitiv-semantik xususiyatlari: Dissertatsiyada Oʻzbekiston lisoniy hamjamiyatida faol qoʻllanadigan piktogrammalar, ularning funksional-semantik muqobillari, struktur-semantik tahlili, kognitiv-semantik modellari ishlab chiqilgan. Piktogrammalarning universal va milliy xususiyatlari, ularning tilshunoslikdagi oʻrni, kognitiv-semantik jihatdan tahlili asosiy oʻrin tutadi.
- Piktogrammalarning kommunikativ va emotsional-ekspressiv vazifalari: Tadqiqotda piktogrammalarning kommunikativ, emotsional-ekspressiv va akkumulyativ vazifalari hamda ularning lingvokognitiv jihatdan ochib berilishi asosiy oʻrin tutadi. Piktogrammalarning vizual, universal va milliy xususiyatlari alohida ta’kidlangan.
- Piktogrammalarning ijtimoiy va madaniy ahamiyati: Piktogrammalarning jamiyatdagi oʻrni, ularning ijtimoiy-madaniy xususiyatlari, vizual kommunikatsiyadagi roli va ahamiyati tadqiq etilgan. Piktogrammalarning Oʻzbekiston milliy madaniyati va tilidagi oʻrni ham yoritilgan.