Yangi o‘zbek she’riyatida kuz obrazining poetik talqini (Usmon Azim, Rauf Parfi, Shavkat Rahmon, Xosiyat Rustamova ijodi misolida)
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati yangi o'zbek she'riyatida kuz obrazining poetik talqinini, xususan Usmon Azim, Rauf Parfi, Shavkat Rahmon va Xosiyat Rustamova ijodiy namunalari asosida tahlil qiladi. Tadqiqotda kuz obrazining badiiy-estetik mohiyati, falsafiy ma'nosi, poetik ifoda usullari, zamon va makon bilan bog'liqligi, shuningdek, o'zbek she'riyatida uning rivojlanish bosqichlari o'rganilgan. Tadqiqot jahon, rus va o'zbek adabiyotshunosligidagi nazariy-ilmiy qarashlar asosida kuz obrazini talqin qilish tamoyillarini aniqlaydi va bu jarayonning nazariy-ilmiy asoslarini umumlashtiradi. Muallif zamonaviy o'zbek she'riyatida kuz obrazining shakllanish manbalari va semantik ko'lamini ochib beradi.
Asosiy mavzular
- Kuz obrazining poetik talqini: Tadqiqotning asosiy maqsadi yangi o'zbek she'riyatida kuz obrazining poetik talqin etish tamoyillarini aniqlash hamda Usmon Azim, Rauf Parfi, Shavkat Rahmon va Xosiyat Rustamova ijodida mazkur obrazning estetik funksiyasi, uslubiy-shakliy izlanishlari va konseptual ifoda modellarini tizimli asosda tahlil qilishdan iborat. Ushbu masala bo'yicha nazariy-ilmiy asoslar jahon, rus va o'zbek adabiyotshunosligidagi talqin komponentlari negizida umumlashtirilgan.
- Yangi oʻzbek sheʼriyatida kuz obrazining shakllanishi: Tadqiqotda oʻzbek she'riyatida, xususan jadidlar ijodida shakllangan mavzu va g'oya tendensiyalarining keyingi avlod vakillari – Rauf Parfi, Usmon Azim, Shavkat Rahmon va Xosiyat Rustamova ijodida davom etishini, ularning tarixiy, estetik va falsafiy oʻzaro bogʻliqligini aniqlashga harakat qilingan.
- Badiiy obraz yaratish usullari: Tadqiqotda badiiy g'oyaning lirik obrazga aylanish usullarini alohida tadqiq etish, ular orasidagi umumiylik va xususiylikni tipologik jihatdan tahlil qilish, matn va soʻz strukturasining falsafiy-estetik qiyofasini tavsiflash koʻzda tutilgan.
- Kuz obrazining zamon va makon bilan bog'liqligi: Kuz obrazining zamon va makon (tun, yolg'izlik, iltijo, Yaratganni anglash, oʻzlikni izlash, milliy zaminni his etish) bilan bog'liq holatlarda poetik ifodasini tahlil qilish orqali, uni mental xususiyatlar asosida shakllanadigan obraz yaratish usullaridan biri sifatida ilmiy asoslash tadqiqotning muhim vazifalaridan biridir.