Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ўсадиган ўсимликлардан олинадиган мойлар асосидаги дори воситаларини стандартлаш ва сифат назорати
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati O'zbekiston Respublikasi hududida o'sadigan Sesamum indicum L. (kunjut) va Hypericum perforatum L. (teshik dalachoy) o'simliklaridan olingan yog'lar asosida dori vositalarini standartlash va yaratishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu o'simliklarning kimyoviy tarkibi, biologik faol moddalari, ulardan dori vositalarini tayyorlash texnologiyalari, ularning sifatini nazorat qilish usullari va farmakologik xususiyatlari o'rganilgan. Shuningdek, ushbu vositalarning klinik amaliyotda qo'llash istiqbollari ham ko'rsatib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- Kunjut (Sesamum indicum L.) va teshik dalachoy (Hypericum perforatum L.) o'simliklarining umumiy tavsifi: Ushbu bo'limda O'zbekiston Respublikasi hududida o'sadigan yog'li o'simliklar, jumladan, kunjuti va teshik dalachoyning biologik va kimyoviy xususiyatlari, ulardan olingan moylar va ekstraktlarning farmakologik faolligi, shuningdek, ulardan tayyorlangan dori vositalari haqida ma'lumot berilgan.
- Kunjut urug'ining kimyoviy tarkibini o'rganish va standartlash: Bu bo'limda kunjuti urug'ining kimyoviy tarkibi, shu jumladan, yog'lar, vitaminlar, aminokislotalar va minerallarning miqdori aniqlangan. Kunjuti urug'ini standartlash uchun yangi usullar taklif etilgan.
- Teshik dalachoy o'simligining kimyoviy tarkibini o'rganish va sifatini baholash: Mazkur bo'limda teshi dalachoy o'simligining yer ustki qismining kimyoviy tarkibi, jumladan, flavonoidlar, oshlovchi moddalar, vitaminlar va minerallarning miqdori aniqlangan. Teshi dalachoy moyli ekstraktini standartlash usullari ishlab chiqilgan.
- Kunjut moyi va teshi dalachoy moyli ekstraktining biologik faolligini o'rganish: Ushbu bobda kunjuti moyi va teshi dalachoy moyli ekstraktining o'tkir zaharli, yallig'lanishga qarshi, immunomodulyator, antioksidant va boshqa ta'sirlari o'rganilgan. Olingan natijalar asosida mazkur vositalarning klinik amaliyotda qo'llash istiqbollari ko'rsatilgan.
- Kunjut moyi va teshi dalachoy moyli ekstrakti asosida dori vositalarini ishlab chiqish va standartlash: Dissertatsiyada kunjuti moyidan shamcha, teshi dalachoy moyli ekstraktidan surtma dorilarini ishlab chiqish texnologiyalari va ularning sifatini nazorat qilish usullari ishlab chiqilgan. Ushbu dori vositalari uchun me'yoriy hujjatlar ishlab chiqilgan va tasdiqlangan.