Канализация
Ushbu kitob kanalizatsiya tizimlariga bag'ishlangan bo'lib, ularning vazifalari, turlari, loyihalash va tozalash usullari haqida ma'lumot beradi. Kitobda kanalizatsiya tarmoqlarining gidravlik hisoblashlari, oqava suvlarning turlari va ularni tozalash usullari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kanalizatsiya sistemalarini qurishda e'tiborga olinadigan sanitariya talablari va ekologik omillar ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Kanalizatsiya tushunchasi va vazifalari: Kanalizatsiya - bu aholi punktlari va sanoat korxonalaridan chiqadigan oqava suvlarni yig'ish, olib ketish, tozalash va utilizatsiya qilish tizimi. Kanalizatsiyaning asosiy vazifasi - sanitariya-gigiyena talablariga javob berish va atrof-muhitni muhofaza qilish.
- Kanalizatsiya turlari va tizimlari: Kanalizatsiya tizimlari oqava suvlarni yig'ish usuliga ko'ra umumiy oqizuvchi, alohida va kombinatsiyalashgan turlarga bo'linadi. Umumiy oqizuvchi tizimda barcha turdagi oqava suvlar bitta kollektor orqali toplanadi va tozalash inshootlariga yuboriladi. Alohida tizimda maishiy va sanoat oqava suvlari alohida kollektorlar orqali toplanadi. Kombinatsiyalashgan tizimda esa turli hududlarda turli tizimlar qo'llanilishi mumkin.
- Kanalizatsiya tarmoqlarining gidravlik hisobi: Kanalizatsiya tarmoqlarining gidravlik hisobi quvurlarning o'lchamlarini, nishabligini va o'tkazish qobiliyatini aniqlash uchun zarur. Hisoblashlar oqava suvlarning miqdori, tarkibi va harakat rejimini hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Quvurlarda oqava suvlarning o'z-o'zini tozalash tezligini ta'minlash muhim ahamiyatga ega.
- Oqava suvlarning turlari va tozalash usullari: Oqava suvlar maishiy, sanoat va atmosfera oqava suvlariga bo'linadi. Ularni tozalash uchun mexanik, biologik va fizik-kimyoviy usullar qo'llaniladi. Mexanik usullarga cho'ktirish, filtrlash va suzish kiradi. Biologik usullar mikroorganizmlar yordamida organik moddalarni parchalashga asoslangan. Fizik-kimyoviy usullarga neytrallash, oksidlash va adsorbsiya kiradi.