Ерноки (Helianthus tuberosus L.) ва сачратқи (Cichorium intibus L.) асосида олинган биологик фаол моддалар йиғиндисининг фармако-токсикологик хусусиятлари

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi «Ernoki (Helianthus tuberosus L.) va Sachratqi (Cichorium intibus L.) asosida olingan biologik faol moddalar yig‘indisining farmako-toksikologik xususiyatlari» mavzusiga bag'ishlangan. Tadqiqotda diabetga qarshi yangi «Diaglikon» preparatining samaradorligi, xavfsizligi va ta'sir mexanizmlari o‘rganilgan. Shuningdek, Sachratqi o‘simligidan olingan biologik faol qo‘shimchalar (BFQ) ning ham inson salomatligiga ta’siri baholangan. Tadqiqot natijalari bo'yicha «Diaglikon» preparatining turli giperglikemik modellarda samarali ekanligi, organizmga jiddiy salbiy ta'sir ko'rsatmasligi va diabetning oldini olish hamda davolashda qo‘llash mumkinligi isbotlangan.

Asosiy mavzular

Diaglikon preparatining giperglikemiyaga ta'siri: Tadqiqotda «Diaglikon» preparatining turli (o‘tkir alimentar, alloksan, adrenalin, oksixinolin) giperglikemik modellarda samaradorligi tasdiqlangan. Preparatning insulinga bog'liq bo'lmagan giperglikemiyada ham samarali ekanligi, uning insulinoskretor faolligini oshirishi va glyukogenolizni sekinlashtirishi aniqlangan.
Diaglikonning farmako-toksikologik xususiyatlari: «Diaglikon» preparati past toksiklikka ega bo'lib, uzoq muddat qo'llanilganda tajriba hayvonlari tomonidan yaxshi o‘zlashtiriladi. Preparat gematologik, biokimyoviy ko‘rsatkichlarga va to‘qimalarga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi, shuningdek, embriotoksik va teratogen ta’sirga ega emasligi isbotlangan.
Sachratqi (Cichorium intibus L.) asosidagi BFQ ning ta'siri: Sachratqi o‘simligidan olingan biologik faol qo‘shimcha (BFQ) ning o‘tkir alimentar giperglikemiyada sezilarli gipoglikemik ta’sirga ega ekanligi va bir marta yuborilganda kam toksiklikka ega ekanligi aniqlangan.
Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalari «Diaglikon» preparatini va Sachratqi asosidagi BFQni qandli diabetning 2-tipini oldini olish va davolashda qo‘llash mumkinligini ko‘rsatdi. Bu esa import o'rnini bosuvchi dorilarni ishlab chiqarishga yordam beradi.