Maqom xonandaligida ustoz shogird an’analari
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston davlat konservatoriyasida tayyorlangan va unda maqom xonandaligida ustoz-shogird an'analarining tarixiy, nazariy va amaliy jihatlari chuqur o'rganilgan. Unda maqom ijrochiligi an'analarida xonandalik ovozi bilan bog'liq masalalar, qiyosiy tahlil qilish, shakl, metod va vositalar tahlil etilib, ilmiy-nazariy, uslubiy jihatlari ochib berilgan. Zamonaviy ta'lim tizimida ustoz-shogird an'analarini ta'limot sifatida maqom xonandaligi uchun qoʻllash imkoniyatlari, shuningdek, ushbu an'analarni ta'lim jarayoniga tatbiq etish mexanizmi hamda maqom xonandalarini tarbiyalash va rivojlantirish tizimi haqida ma'lumotlar berilgan. Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Maqom xonandaligida ustoz-shogird an'analarining dolzarbligi va zaruriyati: Jahon musiqashunosligida har bir xalq oʻzining milliy musiqa san'atini oʻrganishda qadimiy an'analari, qadriyatlari, urf-odatlari, aynan oʻz xalqiga xos bo'lgan uslublaridan, xususan, ustoz-shogird an'analari kabi uslublardan foydalanishi bilan ahamiyatlidir. Har bir xalqning oʻziga xos musiqiy ta'lim usuli boʻlganidek, ulardagi ustoz-shogirdlik an'anasining ham alohida, farq qiluvchi jihatlari mavjud.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Aynan maqom xonandaligi yoʻnalishida ustoz-shogird an'analarini ta'limot sifatida oʻrganish boʻyicha ilmiy izlanishlar olib borilgan emas. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, nazariy xulosalar bugungi davr maqom xonandaligida mavjud ma'lumotlarni kengaytiradi, qolaversa, interfaol ta'lim metodlari va texnikalar vositasida maqom xonandaligi yoʻnalishida ustoz-shogird an'analarini rivojlantirishga xizmat qiladigan metodologik yondashuvlar hamda shart-sharoitlarni takomillashtirishda foydalanish imkonini beradi.
- Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati ilmiy natijalar asosida ta'lim metod va texnologiyalar vositasida maqom xonandaligi yoʻnalishida ustoz-shogird an'analarini rivojlantirish, interfaol ta'lim muhitini yaratishning informatsion-metodologik tizimini ta'limot sifatida takomillashtirish hamda bo'lajak maqom xonandalarini yetishtirishda xizmat qiladi.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Maqom xonandaligida ustoz shogird an'analari tadqiqoti boʻyicha olingan ilmiy natijalar asosida Oʻzbek milliy maqom san'ati markazi, Oʻzbekiston kompozitorlari va bastakorlari uyushmasi, OʻzMTRK “Ma'naviyat va ma'rifat