Ҳомила ўсишнинг чекланиш синдроми: пасайиш захираси ва ўлик туғилиш ҳолатларини олдини олиш
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tizimidagi tibbiyot institutlari va ilmiy-tadqiqot muassasalarida amalga oshirilgan ilmiy-tadqiqot ishlarining umumiy ko'rinishini aks ettiradi. Asosiy e'tibor homila o'sishining cheklanish sindromi (HOC) va uning perinatal o'limga ta'sirini kamaytirishga qaratilgan. Tadqiqotda HOCning sabablarini aniqlash, diagnostikasini takomillashtirish, davolash va oldini olish bo'yicha yangi usullar ishlab chiqilgan. Xususan, HOCning risk omillarini aniqlash, metabolik o'zgarishlarni o'rganish, homila qon aylanishini modellashtirish va kombinatsiyalangan davolash usullarining samaradorligini baholash kabi masalalar yoritilgan. Shuningdek, ReCoDe va ICD-PM kabi klassifikatsiyalardan foydalanish orqali o'lim holatlarini to'g'ri aniqlash va kamaytirish bo'yicha ilmiy asoslar keltirilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekiston Respublikasi tibbiyot amaliyotiga joriy etilgan va iqtisodiy hamda ijtimoiy samaradorlikka ega ekanligi ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Homila o'sishining cheklanish sindromi (HOC): Tadqiqotning asosiy maqsadi HOC bilan bog'liq o'lim holatlarini kamaytirish va profilaktikasini takomillashtirishga qaratilgan. HOCning etiologiyasi, patogenezi, diagnostikasi va profilaktikasiga oid zamonaviy yondashuvlar, metabolik o'zgarishlar, homila qon aylanishini modellashtirish va kombinatsiyalangan davolash usullarining samaradorligi yoritilgan.
- Perinatal o'limni kamaytirish va oldini olish: HOCni aniqlash va davolash orqali perinatal o'limni kamaytirish strategiyalari ishlab chiqilgan. ReCoDe va ICD-PM kabi zamonaviy klassifikatsiyalarning qo'llanilishi perinatal yo'qotishlar darajasini pasaytirishi va tibbiy yordam sifatini oshirishi isbotlangan.
- Metabolik markerlar va diagnostika: HOCda kompensator mexanizmlarni aks ettiruvchi metabolik o'zgarishlar aniqlangan. Miо-inozitol, kreatin va sitrat kabi metabolik markerlar diagnostika uchun qo'shimcha mezon sifatida ishlatilishi mumkinligi ko'rsatilgan.
- Homila qon aylanishini modellashtirish: Homila qon aylanishini modellashtirish orqali gemodinamik o'zgarishlarni aniqlash va prognozlash imkoniyati ko'rsatilgan. Bu usul HOCni aniqlashda va davolash taktikalarini optimallashtirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
- Kombinatsiyalangan terapiya va акушерлик тактикаси: Kreatin monohidrat va aspirinni birgalikda qo'llash HOCni davolashda va perinatal natijalarni yaxshilashda samarali ekanligi isbotlangan. Shuningdek, Foliy kateteri yordamida tug'ruqni indutsiyalash usulining xavfsizligi va samaradorligi ko'rsatilgan.