Баркамол авлодни тарбиялашда ўзбек халқ оғзаки ижодининг ўрни
Ushbu kitob o‘zbek xalq og‘zaki ijodi namunalarining ahamiyati, janrlari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumot beradi. Kitobda afsonalar, maqollar, topishmoqlar, qo‘shiqlar, dostonlar va boshqa folklor janrlari tahlil qilinadi hamda ularning tarbiyaviy ahamiyatiga urg'u beriladi.
Asosiy mavzular
- Afsona va rivoyatlar: Afsonalar va rivoyatlar - xalq og'zaki ijodining eng qadimiy janrlaridan biri. Kitobda afsonalar dunyoning yaratilishi, qahramonlar, tabiat hodisalari va boshqalar haqida hikoya qilishi tushuntiriladi. Rivoyatlar esa tarixiy voqealarga asoslangan bo'lib, afsonalardan farqli ravishda haqiqatga yaqinroqdir.
- Maqollar: Maqollar - xalq donishmandligining qisqa va lo'nda ifodasi. Kitobda maqollarning tuzilishi, ma'nosi, turlari, tarbiyaviy ahamiyati, nutqni bezash vositasi sifatidagi roli ochib beriladi. Shuningdek, kitobda maqollarning tematik xilma-xilligi ham ko'rsatilgan.
- Topishmoqlar: Topishmoqlar - aql charxlovchi, zukkolikni oshiruvchi janr. Ular narsalarning belgilari, xususiyatlari orqali yashirin ma'noni topishga undaydi. Kitobda topishmoqlarning tuzilishi, turlari, tarbiyaviy ahamiyati, badiiy xususiyatlari va ularning болалар фольклоридан ўрни таҳлил этилган.
- Qo'shiqlar: Qo'shiqlar - insonning his-tuyg'ularini, kechinmalarini ifodalovchi lirika namunalari. Kitobda mehnat qo'shiqlari, marosim qo'shiqlari, ishqiy qo'shiqlar, alla qo'shiqlari va бошқа турдаги қўшиқлар ҳақида маълумотлар берилади. Qo'shiqlarning shakli, mazmuni va tarbiyaviy ahamiyatiga alohida to'xtalib o'tiladi.
- Dostonlar: Dostonlar - epik janr bo'lib, unda xalq hayoti, qahramonliklari, tarixiy voqealar aks etadi. Kitobda qahramonlik dostonlari, ishqiy-romantik dostonlar, tarixiy dostonlar va boshqa turdagi dostonlar haqida ma'lumotlar beriladi. Shuningdek, dostonchilik an'analari va dostonchilik maktablari ham yoritilgan.
- Bolalar folklari: Bolarar folklari - bolalarga bag‘ishlangan folklor namunalari alohida janr. O‘yin, urf-odat va marosimlardagi bolalarga xos bo‘lgan san’at, bolalar qo‘shiqlari va she’rlaridan tashkil topgan. Qo‘shiqlar va yallalar
- Marosim va bayram folklari: Marosim va bayramlar — ma’lum tantanali qonuniyatga asoslangan tartibli tashkil qilingan hodisadir. Bu marosimlarni shakllantirish jarayonlari marosim folklari tarkibiga kiritilgan san’atkorlik va so‘zlar majmuasiga tayanadi.
- Latifalar: Latifalar — qisqa, o‘tkir va qiziqarli bo‘lgan komik hikoyadir. Hozirgi vaqtda latifa hazil, qo‘shiq, hikoya yoki hikoya bo‘lishi mumkin.