Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат маҳсулотларининг радиaцион хавфсизлигини таъминлашни гигиеник асослаш
Ushbu tadqiqot ishi Qoraqalpog'iston Respublikasi sharoitida qishloq xo'jaligi mahsulotlarining radiatsion xavfsizligini ta'minlashning gigienik asoslarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Orol dengizi ekologik halokatidan zarar ko'rgan hududlarda oziq-ovqat mahsulotlarining radioaktiv ifloslanish darajasi o'rganilgan, jumladan seziy-137 va stronsiy-90 kabi radionuklidlarning mahsulotlardagi miqdori aniqlangan. Shuningdek, ushbu mahsulotlarning iste'molchilar salomatligiga ta'siri, vitaminlar va toksik moddalar bilan o'zaro bog'liqligi tadqiq etilgan. Zamonaviy HACCP tizimi asosida xavfsizlikni ta'minlash bo'yicha takliflar ishlab chiqilgan va ularning amaliy ahamiyati ko'rsatib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- Oziq-ovqat mahsulotlarining radiatsion xavfsizligi: Qoraqalpog'iston Respublikasi hududida yetishtirilgan qishloq xo'jaligi mahsulotlarining radioaktiv ifloslanish darajasini aniqlash va baholash. Seziy-137 va stronsiy-90 radionuklidlarining mahsulotlardagi miqdori, ularning Orol dengiziga masofa bilan bog'liqligi tahlil qilingan.
- Mahsulotlarning vitamin tarkibi va toksik moddalar bilan o'zaro bog'liqligi: Qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ochiq va yopiq usullarda yetishtirishda radionuklidlar bilan ifloslanishning vitaminlar va toksik mikroelementlar ta'siriga bog'liqligi aniqlangan. Bu esa sog'lom ovqatlanishni ta'minlashda muhim ahamiyat kasb etadi.
- HACCP tizimini joriy etish va amaliy ahamiyati: Qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda HACCP tizimini qo'llash orqali radioktiv moddalar miqdorini kamaytirish va vitaminlar miqdorini oshirish bo'yicha takliflar ishlab chiqilgan. Zamonaviy sog'liqni saqlash tizimida ushbu tizimni joriy etishning muhimligi asoslab berilgan.