Ferula tadshikorum Pimenov va Ferula moschata (H.Reinsch) Koso-Pol. ning in vitro sharoitida biologiyasi
Ushbu dissertatsiya Ferula tadshikorum va Ferula moschata nomli ikki noyob dorivor oʻsimlik turlarining in vitro sharoitida mikrokonal koʻpaytirishning samarali tizimini ishlab chiqish, ularning morfogenetik jarayonlarini oʻrganish hamda toʻqimalardagi biologik faol moddalar tarkibini aniqlashga bagʻishlangan. Tadqiqotda ushbu turlarning zaruriy sharoitlari, foydalaniladigan usullar va olingan natijalar batafsil yoritilgan. Tadqiqot natijalari asosida yangi texnologiyalar ishlab chiqilgan va ularning amaliy ahamiyati koʻrsatilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, maqsad va vazifalari, obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi va amaliy natijalari, ilmiy-tadqiqot muassasasining ish rejalari bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beradi.
- Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining asosiy ustuvor yo'nalishlariga mosligi: Tadqiqotning O'zbekiston Respublikasi fan va texnologiyalarini rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlariga mosligi, muammoning o'rganilganlik darajasi, ilmiy-tadqiqot ishlari rejalari bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beradi.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy natijalari: Tadqiqotning ilmiy yangiligi, jumladan, ilk bor Ferula tadshikorum va F. moschata turlarni in vitro kulturasiga kiritish, eksplantlarning morfogenetik potensiali, gormonal, trofik va fizik omillarning ta'siri, klonal mikroko'paytirish protokollari ishlab chiqilganligi hamda biologik faol moddalar tarkibiga asoslangan klonal liniyalarni tanlash yoritilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari va joriy qilinishi: Ishlab chiqilgan mikroklonlash protokollari asosida olingan patentlar, Toshkent Botanika bog'iga tatbiq etilishi va Global bioxilma-xillik ma'lumotlar tizimiga (www.gbif.org) ma'lumotlar bazasining kiritilishi haqida ma'lumot beradi.
- Tadqiqot natijalarining aprobatsiya qilish va nashr etish: Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi, ilmiy-amaliy anjumanlarda va konferensiyalarda ma'ruza qilinganligi, shuningdek, nashr etilgan ilmiy ishlar hamda olingan patentlar haqida ma'lumot beradi.
- DISSERTATSIYANING ASOSIY MAZMUNI: Dissertatsiyaning kirish qismi, boblari, xulosasi va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati haqida ma'lumot beradi. Har bir bobning mazmuni, jumladan, Ferula turkumi turlari biotexnologiyasini oʻrganilish tarixi, morfogenetik potentsiali va biologik faol moddalar tarkibini oʻrganish qisqacha yoritilgan.
- XULOSALAR: Tadqiqot natijalari boʻyicha asosiy xulosalar keltirilgan. Ferula tadshikorum va Ferula moschata turlarining in vitro sharoitida koʻpaytirilishi, kalus hosil boʻlishi, regenerantlar yetishtirilishi va ulardagi biologik faol moddalar tarkibi haqida xulosalar berilgan.