Mехаnikа

Ushbu kitob, "Mexanika", O'zbekiston oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, mexanika fanining asosiy tushunchalari, qonunlari va amaliyotda qo'llanilishi kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Kitob nazariy materiallarni, misollarni, laboratoriya mashg'ulotlarini va mustaqil ishlarni qamrab oladi.

Asosiy mavzular

Mexanikaga kirish: Mexanikaning asosiy tushunchalari, fizik kattaliklar, o'lchov birliklari va sistemalari, klassik va relyativistik mexanika.
Moddiy nuqta kinematikasi: Fazo va vaqt, koordinatalar sistemasi, harakatning kinematik ifodalanishi, tezlik, tezlanish, to'g'ri chiziqli va egri chiziqli harakat.
Qattiq jism kinematikasi: Erkinlik darajalari, umumlashgan koordinatalar, oniy aylanish o'qi, burchak tezlik, ilgarilanma va aylanma harakat.
Galiley almashtirishlari: Inertsial va noinertsial sanoq sistemalari, Galileyning nisbiylik printsipi, tezliklarni qo'shish.
Lorents almashtirishlari: Yorug'lik tezligining doimiyligi, Lorents almashtirishlari, fazo va vaqtning nisbiyligi.
Moddiy nuqta dinamikasi: Nyuton qonunlari, impuls, kuch, energiya, ish, impulsning saqlanish qonuni.
Qattiq jism dinamikasi: Aylanma harakat dinamikasining asosiy tenglamalari, inersiya momenti, kinetik energiya.
O'zgaruvchan massali jismning harakati: Reaktiv harakat, Meshcherskiy tenglamasi, Tsiolkovskiy formulasi.
Tebranma harakat: Garmonik tebranishlar, erkin va majburiy tebranishlar, energiyasi, rezonans.
Noinertsial sanoq sistemalari: Inertsiya kuchlari, markazdan qochma kuch, koriolis kuchi, erkin tushish tezlanishi.
Suyuqliklar va gazlar Mexanikasi: Bosim, suyuqlik va gazlarda bosim taqsimoti, Arximed qonuni, Bernulli tenglamasi, qovushqoqlik, laminar va turbulent oqim.
To'lqinlar: To'lqinlarning tarqalishi, ko'ndalang va bo'ylama to'lqinlar, interferensiya, difraksiya, tovush to'lqinlari, Dopler effekti.