Qonning yaratilishi to’g’risida tushuncha. Gemopoez. Qonning yaratilish sxemasi. Qonning tarkibi. Shaklli elementlari va ularning tuzilishi, funksiyasi, morfologiyasi va nomenklaturasi
Ushbu kitob qonning hosil bo'lishi, ahamiyati, fiziologik xususiyatlari, tarkibiy qismlari, hujayra elementlari, ularning tuzilishi, vazifalari va kasalliklari haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, qonning ivishi, leykotsitlar va trombotsitlarning ahamiyati hamda organizmning ichki muhiti haqidagi tushunchalar yoritilgan. Kitob tibbiyotga oid bo'lib, fiziologiya va laboratoriya diagnostikasi bo'yicha ma'lumotlar beradi.
Asosiy mavzular
- Qon hosil bo'lishi (Gemopoez) va uning boshqarilishi: Qon tanachalari maxsus a'zolarda hosil bo'ladi. Gemopoez - qonning shaklli elementlarini hosil bo'lish jarayoni. Eritropoez, leykopoez va trombositopoez farqlanadi.
- Qonning ahamiyati: Qonning tashuvchilik vazifasi, to'qima va a'zolar funksiyasini boshqarish, organizmni himoya qilish (immunitet) va tana haroratini saqlashda ishtirok etadi.
- Qonning fiziologik xossalari: Qonning solishtirma massasi, yopishqoqligi va plazma hamda shaklli elementlarning nisbati.
- Qon plazmasi: Qonning suyuq qismi bo'lib, tarkibida oqsillar, yog'lar, uglevodlar, mineral tuzlar, gormonlar, fermentlar va antitelalar mavjud.
- Qonning shaklli elementlari: Eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar. Ularning tuzilishi, vazifalari va kasalliklari (masalan, kamqonlik).
- Leykositlarning morfologik tuzilishiga xos belgilari: Neytrofillar, eozonofillar, bazofillar, limfositlar va monotsitlarning tuzilishi.
- Qonning ivishi: Qonning ivish jarayoni, unda ishtirok etuvchi omillar va gemofiliya kasalligi.
- Organizmning ichki muhiti haqida tushuncha: Qon organizmning ichki muhitining bir qismi ekanligi, hujayra ichidagi va tashqarisidagi suyuqliklar haqida ma'lumot.