Әжинияз шығармалары тилиниң фонетикалық ҳəм морфологиялық сыпатламасы
Ushbu kitob XIX asr qoraqalpoq adabiyoti namoyandasi Ajiniyoz ijodining fonetik va morfologik xususiyatlarini o'rganadi. Unda shoir asarlarida qo'llanilgan fonetik o'zgarishlar, unlilar va undoshlar tizimi, so'z yasash usullari va grammatik kategoriyalar tahlil qilinadi. Kitob, qoraqalpoq tilining tarixiy taraqqiyotini o'rganishga qaratilgan bo'lib, Ajiniyozning til xususiyatlari qoraqalpoq adabiy tilining shakllanishidagi o'rni ko'rsatib berilgan. Shuningdek asarda sharq adabiyotining qoraqalpoq adabiyotiga ta'siri ham tadqiq qilingan.
Asosiy mavzular
- Ajiniyoz ijodining fonetik xususiyatlari: Ushbu bo'lim Ajiniyoz asarlarida qo'llanilgan unlilar va undoshlar tizimini, ularning pozitsion va kombinator o'zgarishlarini tahlil qiladi. Undoshlarning assimilyatsiya va dissimilyatsiya hodisalari, shuningdek, tarixiy fonetik jarayonlar natijasida yuzaga kelgan o'zgarishlar ko'rib chiqiladi.
- Ajiniyoz ijodining morfologik xususiyatlari: Bu bo'lim Ajiniyoz asarlarida qo'llanilgan grammatik kategoriyalarni, so'z yasash usullarini va morfologik o'zgarishlarni tahlil qiladi. Otlarning son, kelishik, egalik kategoriyalari, sifatlarning darajalari, fe'llarning zamon va mayl shakllari ko'rib chiqiladi.
- Sharq adabiyotining ta'siri: Sharq adabiyotining qoraqalpoq tiliga, xususan Ajiniyoz ijodiga ta'siri tahlil qilinadi. Arab va fors tillaridan o'zlashgan so'zlar, ularning fonetik va morfologik o'zgarishlari ko'rib chiqiladi.
- Qoraqalpoq adabiy tilining shakllanishidagi o'rni: Ajiniyoz ijodining qoraqalpoq adabiy tilining shakllanishidagi o'rni baholanadi. Shoirning til uslubi, qo'llagan so'zlar va grammatik shakllar qoraqalpoq adabiy tilining rivojlanishiga qanday hissa qo'shgani aniqlanadi.