Рақамли технологиялар соҳасида Ўзбекистон Республикаси Президентининг ҳужжатлари асосида эришилган ютуқлар ва уларга рахна солаётган кибертаҳдид
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasi Prezidentining hujjatlari asosida raqamli texnologiyalar sohasidagi yutuqlar va ushbu yutuqlarga tahdid solayotgan kiberxavflarni tahlil qiladi. Maqolada axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanishi, raqamli texnologiyalarni rivojlantirish borasidagi Prezident farmonlari va qarorlari, ularning ijrosidan erishilgan natijalar hamda kiberxavfsizlikni ta'minlashdagi qonunchilikdagi bo'shliqlar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kiberjinoyatchilikning global miqyosdagi zarari va O'zbekiston iqtisodiyotiga ta'siri hamda ushbu muammolarni hal etish bo'yicha takliflar berilgan.
Asosiy mavzular
- Raqamli texnologiyalar sohasidagi yutuqlar: Maqolada O'zbekiston Respublikasi Prezidentining qator farmon va qarorlari asosida amalga oshirilgan raqamli texnologiyalar sohasidagi yutuqlar, jumladan, "Raqamli iqtisodiyot va elektron hukumatni keng joriy etish" bo'yicha qabul qilingan PQ-4699-sonli qaror ijrosi natijasida avtomobil bojxona postlarida "Xavfsizni boshqarish" avtomatlashtirilgan axborot tizimi joriy etilgani, "Agrosug'diya" axborot tizimi ishga tushirilgani, "Yagona milliy mehnat tizimi" ishga tushirilgani, "Elektron kundalik" tizimi joriy etilgani, "O'zbekiston temir yo'llari" AJda yuk tashish tizimi joriy etilgani kabi natijalar sanab o'tilgan.
- Kiberxavflar va kiberjinoyatchilik: Maqolada kiberjinoyatchilikning global miqyosdagi jiddiy muammosi, uning oqibatida kelib chiqadigan katta moliyaviy zararlar va O'zbekiston iqtisodiyotiga potensial ta'siri haqida so'z boradi. Dunyo miqyosida har soniyada sodir bo'ladigan kiberjinoyatlar va 2025 yilga kelib kutilayotgan 10,5 trillion dollarlik zararning O'zbekiston YaIMga nisbatan ta'siri ko'rsatib o'tilgan. Shuningdek, kiberjinoyatchilikka qarshi kurashish va uning oldini olish bo'yicha mavjud qonunchilikdagi kamchiliklar tahlil qilingan.
- Qonunchilikdagi bo'shliqlar va takliflar: Maqolada O'zbekiston Respublikasining "Kiberxavfsizlik to'g'risida"gi Qonuni va Jinoyat kodeksida kiberjinoyat tushunchasining yetarlicha aniqlanmaganligi, ushbu turdagi jinoyatlarga qarshi kurashish va ularning oldini olish bo'yicha aniq mexanizmlarning yo'qligi ko'rsatib o'tilgan. Ushbu muammolarni hal etish maqsadida "Kiberxavfsizlik to'g'risida"gi Qonunni qayta ko'rib chiqish, Jinoyat kodeksiga qo'shimcha moddalar kiritish hamda Jinoyat-protsessual kodeksida kiberjinoyatlarni tergov qilish bo'yicha aniq qoidalar belgilash taklif etiladi.