Тупроқшунослик
Ushbu kitob tuproqshunoslik fanini o'qitish usullari, tuproq paydo bo'lish omillari, ularni o'rganish va ifodalash, tuproq geografiyasi va agrokimyosi, turli tuproq tiplari va ulardan foydalanish masalalariga bag'ishlangan. Asosan O'zbekiston sharoitida tuproq resurslaridan oqilona foydalanish yo'llari ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproqshunoslik o'qitish usuli va vazifalari: Tuproqshunoslik fanining predmeti, vazifalari, boshqa fanlar bilan bog'liqligi, o'qitishning maqsadi, mazmuni, shakllari va usullari, talabalarga kasb tanlashga yo'naltirish, sinfdan tashqari ishlar.
- Tuproq paydo qiluvchi omillar, ularni o'rganish va ifodalash: Iqlim, o'simlik va hayvonot dunyosi, relyef, sizot suvlari, tuproq paydo qiluvchi jinslar, vaqt, insonning xo'jalik faoliyati kabi omillarning tuproq hosil bo'lishidagi roli, ularning geografik tarqalishi va o'zaro ta'siri.
- Tuproq paydo qiluvchi omillarning tuproqlar geografiyasiga ta'siri: Mineral omillar, mikroorganizmlar, o'simliklar, hayvonot olami, chirindi moddalari, havo migratsiyasi, relyef va vaqtning tuproq geografiyasiga ta'siri, vohalarda tuproq paydo bo'lishida inson omili.
- Qutb mintaqa - kamarning tuproq qoplami: Qutb mintaqasining umumiy tavsifi, tundra va arktika tuproqlari, tabiiy sharoiti, tasnifi, xossalari va ulardan qishloq xo'jaligida foydalanish.
- Tuproqlar geografiyasi va tuproq - geografik tadqiqotlar tarixi: Tuproqlar geografiyasi fanining ob'ektlari, vazifalari, tadqiqot usullari, V.V. Dokuchaevgacha bo'lgan tadqiqotlar, «ko'chish - ko'chirilish ishlari» davri, jahon urushi oldi tadqiqotlari va urushdan keyingi tadqiqotlar.
- Tuproqlar tarqalishining geografik qonuniyatlari va tuproq qoplamining geografik rayonlashtirish: Tuproqlar tarqalishi haqidagi qonunlar, gorizontal va vertikal mintaqaviylik, tuproqlarning fatsialligi, proviatsialligi, M.A. Glazovskayaning tuproq-geokimyoviy rayonlashtirishi.
- Namli subtropik o'rmonlarning tuproqlari: Tuproq paydo bo'lish sharoitlari, qizil tuproqlar, sariq tuproqlar, ularning genezisi, tasnifi, xossalari va qishloq xo'jaligida foydalanish.