Ижтимоий экология
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan “Ijtimoiy ekologiya” fanining nazariy asoslari, O‘zbekistondagi inson ekologiyasi muammolari, ijtimoiy-ekologik jihatlari va yechimlari haqida ma’lumot beradi. Shuningdek, jamiyat va inson o‘rtasidagi munosabatlar, ijtimoiy ekologiyaning maqsad va vazifalari ham ko‘rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Ijtimoiy ekologiyaning predmeti va mazmuni: Ijtimoiy ekologiyaning nazariy asoslari, jamiyat va tabiat o'rtasidagi munosabatlar, fan va jamiyat manfaatlari, odamzotning bioijtimoiy mavjudot ekanligi, insonning hayotiy ehtiyojlari va ekologik ongini shakllantirish masalalari.
- Ijtimoiy ekologiyaning shakllanishi va rivojlanishi: Ijtimoiy ekologiyaning bioekologiya ta'sirida shakllanishi, fanlar integratsiyasi, shahar sotsiologiyasi bilan bog'liqligi, AQShdagi ekologik qarashlar va G'arb mualliflarining umumiy fikrlari.
- Ijtimoiy ekologiya va boshqa fanlar: Ijtimoiy ekologiyaning turli jabhalari, fanlar bilan aloqadorligi, tabiat va jamiyat munosabatlari, inson ehtiyojlari, ijtimoiy-iqtisodiy va texnikaviy fanlar bilan aloqalari.
- Ijtimoiy ekologiyaning tadqiqot doirasi: Ijtimoiy ekologiya tizimi, globallashuv, mintaqaviylik, hududiy boyliklar, aholining ekologik ongi, tabiatni muhofaza qilish vazifalari.
- Ijtimoiy ekologiyaning qonunlari: Jamiyat taraqqiyoti qonuniyatlari, iqtisodiy va ijtimoiy omillar, tabiatdan foydalanishning ilmiy asoslari, resurslar taqsimoti va atrof-muhit muhofazasi.
- Ijtimoiy ekologiyaning muammolari va oqibatlari: Ekologik halokatlar, ekotizimlar, bioijtimoiy evolyutsiya, tabiiy ofatlar, populatsiyalar, genetik muvozanat va inson faoliyati.
- Tabiatdan intensiv foydalanish va boshqa usullar orqali jamiyatning ekotizimga ta'siri: Antropogen yukning ortishi, biosferaning buzilishi, resurslarning kamayishi va ekologik muvozanatning yo'qolishi.
- Tabiatda ekotizimga ta'sir qiluvchi antropogen omillarning turlari va oqibatlari: Abeotik muhitning o'zgarishi, muhit sharoitlarining o'zgarishi, texnikaning bevosita ta'siri, antropogen omillarning tasnifi.
- Ijtimoiy ekologiya: Tabiat va jamiyat uyg’unligi: Tabiat va jamiyat uyg’unligi: O’zaro ta’sirning ijtimoiy qirralari, tabiat bilan muvozanat, resurslarni tejash, kelajak avlodlarga bo’lgan mas’uliyat.
- Iqtisodiyotning ekologik ustuvorliklari: Iqtisodiyotning ekologik ustuvorliklari: Iqtisodiy faoliyatning ekologik me’yorlari, ekologik audit, resurslar samaradorligi, ekologik xavfsizlikni ta’minlash.
- Inson salomatligi va atrof-muhit: Ekologik tahdidlar va inson resurslari: Salomatlikni himoya qilishning ekologik omillari: Havoning ifloslanishi, suvning buzilishi, oziq-ovqat mahsulotlarining xavfsizligi.
- Ekologik barqarorlik va kelajak avlodlar: Tabiatni asrash orqali kelajakni ta’minlash: Resurslardan oqilona foydalanish, qayta tiklanuvchi energiya manbalariga e’tibor, ekologik ta’lim va tarbiya.