Начальные сведения о грамматике и формах речевой деятельности в программах 2-4-классов

Ushbu matn 2-4 sinflar uchun mo'ljallangan grammatika va nutq faoliyati asoslariga bag'ishlangan. Unda grammatikaning til o'rganishdagi roli, grammatikani o'zlashtirishdagi qiyinchiliklar, grammatik o'qitish mazmuni, o'qitish prinsiplari va grammatikaning nutq rivojlanishi bilan bog'liqligi kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Matnda grammatikaning ta'rifi, uning leksika bilan bog'liqligi, so'z turkumlari, ularning grammatik kategoriyalari, so'zlarning o'zgarishi, so'z birikmalari va gaplardagi qonuniyatlar haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, grammatik ma'nolarni ifodalashdagi qiyinchiliklar, so'zlarning shakllari va ma'nolari o'rtasidagi munosabatlar, rus tilida so'z yasashning o'ziga xos xususiyatlari, turkiy tillar bilan farqlari tahlil qilingan. Grammatik xatolarning sabablari va ularni bartaraf etish yo'llari, grammatik o'qitishning mazmuni va prinsiplari, grammatikaning nutq rivojlanishi bilan bog'liqligi muhokama qilingan.

Asosiy mavzular

Grammatikaning roli: Grammatika til o'rganishning asosi bo'lib, so'zlar va gaplarning tuzilishini o'rganadi. U tilning qonuniyatlarini o'zlashtirish, nutqni to'g'ri shakllantirish va fikrni aniq ifodalash uchun zarur.
Grammatikani o'zlashtirish qiyinchiliklari: Grammatik kategoriyalarning abstraktligi, grammatik shakllarning ko'p ma'noliligi, rus tilidagi so'z yasashning o'ziga xos xususiyatlari (o'zgaruvchan unlilar, urg'uning o'zgarishi, turkiy tillar bilan farqlar) grammatikani o'zlashtirishdagi asosiy qiyinchiliklardir.
Grammatik o'qitish mazmuni: Grammatik o'qitish sintaktik asosda olib boriladi, grammatik shakllarga emas, grammatik ma'nolarga ko'proq e'tibor qaratiladi. O'quvchilarni nutq faoliyatiga tayyorlash, ularning fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, tilni tahlil qilish ko'nikmalarini shakllantirish muhim ahamiyatga ega.
Grammatik o'qitish prinsiplari: Grammatik o'qitish nutq rivojlanishi bilan bog'liq bo'lishi, tilning boshqa aspektlari (leksika, fonetika) bilan o'zaro aloqada bo'lishi, funksional-semantik yondashuvga asoslanishi, morfologiya sintaktik asosda o'rganilishi, o'quvchilarning ona tilidagi grammatik tuzilishining o'ziga xos xususiyatlari hisobga olinishi kerak.
Grammatika va nutq rivojlanishi: Grammatika nutq rivojlanishining asosi bo'lib, nutq amaliyoti grammatik qoidalarga asoslanadi. Grammatika nutqni to'g'ri shakllantirishga yordam beradi va fikrni aniq ifodalash imkonini beradi.