Arxeologiya

Ushbu kitob arxeologiya fanini o'rganish uchun qo'llanma bo'lib, O'zbekiston tarixi va madaniyatini qadimgi davrlardan to ilk temir davrigacha o'z ichiga oladi. Qo'llanmada arxeologiya fanining vazifalari, tarixiy fanlar bilan aloqasi, O'rta Osiyo arxeologiyasining davrlari, qadimgi davlatlar va ularning madaniyati haqida ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

Arxeologiya fanining vazifalari: Arxeologiyaning maqsadi qadimgi odamlarning moddiy madaniyatini o'rganish va ularning tarixi, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi va madaniy aloqalari haqida ma'lumot berishdir.
Paleolit davri: Paleolit davri insoniyat tarixidagi eng qadimgi davr bo'lib, tosh qurollarning paydo bo'lishi bilan tavsiflanadi. Ushbu davr ilk tosh asri, o'rta tosh asri va yuqori paleolitga bo'linadi. Har bir bosqichning o'ziga xos xususiyatlari va madaniy yutuqlari mavjud.
Mezolit davri: Mezolit davri paleolitdan keyin keladi va muzlik davrining tugashi bilan bog'liq. Ushbu davrda mikrolitlar, kamon va o'q kabi yangi qurollar paydo bo'ladi. O'rta Osiyoda mezolit davriga oid manzilgohlar va ularning xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
Neolit davri: Neolit davri dehqonchilik va chorvachilikning paydo bo'lishi bilan ajralib turadi. Kuxna Sharq neolit davri markazlari, neolit inqilobi va O'rta Osiyo neolit madaniyatlarining xususiyatlari o'rganiladi.
Eneolit davri: Eneolit davrida misdan foydalanish boshlanadi. Ukraina va Kavkazorti eneolit madaniyatlarining o'ziga xos xususiyatlari va O'rta Osiyo eneolit davri madaniyatlarining rivojlanishi ko'rib chiqiladi.
Bronza davri: Bronza davri bronza qurollarning paydo bo'lishi bilan tavsiflanadi. Sharqiy Yevropa va Sibir bronza davri madaniyatlariga hamda O'rta Osiyo bronza davri madaniyatlarining o'ziga xos jihatlariga e'tibor qaratiladi.
Ilk temir davri: Ilk temir davri temir qurollarning paydo bo'lishi bilan ajralib turadi. Evrosiyoning ilk temir davri madaniyatlarining xususiyatlari, skiflar va sarmatlar, Kavkazorti hududi va O'rta Osiyo ilk temir davri madaniyati o'rganiladi.
O'rta Osiyoning qadimgi davlatlari: Ushbu mavzuda Baqtriya salavkiylar, Yunon-Baqtriya va Kushon podsholigi davrlari, ularning madaniyati va O'rta Osiyo tarixidagi o'rni ko'rib chiqiladi.