Abu Ali ibn Sino shifobaxsh kovrak turlari haqida

Maqola Abu Ali ibn Sino davridagi shifobaxsh kovrak turlariga bag'ishlangan. Unda Ferula L. turkumining vakillari, ularning xalq tabobatida qo'llanilishi, dorivorlik xususiyatlari, tarqalishi va zahiralari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, kovrak turlarining yo'qolib ketish xavfi va ularni saqlash choralari muhokama qilinadi.

Asosiy mavzular

Ferula L. turkumi: Apiaceae oilasiga mansub bo'lib, yer yuzida 170 dan ortiq turi mavjud. Abu Ali ibn Sino va Abu Rayhon Beruniy asarlarida turkum vakillarining dorivorlik xususiyatlari haqida ma'lumotlar bor.
Kovrak turlarining dorivorlik xususiyatlari: Qadimdan dorivor o'simlik sifatida ishlatilgan. Me'da, buyrak, taloq, jigar kasalliklarini davolashda, qon oqishini to'xtatishda, ishtaha ochuvchi, siydik haydovchi va og'riq qoldiruvchi dori sifatida qo'llanilgan.
Kovrak turlarining tarqalishi va zahiralari: Ilgari Shimoliy Afrikada keng tarqalgan bo'lgan, ammo hozirda ko'pchilik hududlarda yo'qolib ketgan. Hozirgi paytda Eron, Afg'oniston va O'zbekistonda o'sadi. O'zbekistonda Jizzax, Mirzacho'l, Qarshi va Sherobod cho'llarida uchraydi.
Kovrak turlarining yo'qolib ketish xavfi va ularni saqlash choralari: Zahiralarning vahshiylarcha yig'ilishi oqibatida ko'pchilik hududlarda yo'qolib ketgan. Tabiiy zahiralardan oqilona foydalanish va kamyob turlarini ekib o'stirish orqali saqlash tavsiya etiladi.