Современной лексикологии и лексикографии
Ushbu kitob leksikologiya va leksikografiyaga bag‘ishlangan bo‘lib, unda tilning lug‘at tarkibi, so‘zning tuzilishi, ma’nolari, lug‘atlarning turlari va ularni tuzish prinsiplari kabi masalalar ko‘rib chiqiladi. Kitobda, shuningdek, rus tilshunosligining taniqli namoyandalari V.I. Dal, S.I. Ojegov kabi olimlarning lug‘at tuzishga qo‘shgan hissasi ham yoritilgan. Kitob asosan filologiya talabalari va o‘qituvchilari uchun mo‘ljallangan.
Asosiy mavzular
- Leksikologiya va uning vazifalari: Leksikologiya tilshunoslikning lug‘at tarkibini o‘rganuvchi bo‘limi ekanligi, uning asosiy vazifalari, so‘zning leksikologik jihatdan o‘rganilishi, fonetik va morfologik jihatlardan farqi, nominativ funksiyasi haqida ma'lumot beriladi.
- Rus tilining lug‘at tarkibi: Rus tilining lug‘at tarkibi, uning shakllanishi, tarixiy o‘zgarishlari, ijtimoiy-tarixiy omillar ta’siri, leksikaning tasnifi va uslubiy xususiyatlari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, o‘zlashma so‘zlar va ularning manbalari haqida ma'lumot beriladi.
- So‘zning ma’nosi va tuzilishi: So‘zning ma’nosi, denotat va signifikat tushunchalari, semantik komponentlar, ko‘p ma’nolilik, omonimiya, sinonimiya, antonimiya kabi hodisalar, so‘zning ichki shakli va uning ahamiyati tahlil qilinadi.
- Leksikografiya va lug‘atlar: Leksikografiya tilshunoslikning lug‘at tuzish bilan shug‘ullanuvchi amaliy bo‘limi ekanligi, lug‘atlarning turlari (izohli, tarjima, chastotali, frazeologik), ularning tuzilish prinsiplari va vazifalari haqida ma'lumot beriladi. V.I. Dal va S.I. Ojegov lug‘atlari batafsil tahlil qilinadi.
- V.I. Dalning lug‘ati: V.I. Dalning “Tirik великорусского tili izohli lug‘ati”ning o‘ziga xos xususiyatlari, tuzilish prinsiplari, lug‘at tarkibi, so‘zlarning izohlari, frazeologiya va dialektizmga e’tibori, lug‘atshunoslikka qo‘shgan hissasi ko‘rib chiqiladi.
- S.I. Ojegov lug‘ati: S.I. Ojegovning “Rus tili lug‘ati”ning normativ lug‘at sifatidagi ahamiyati, lug‘at tarkibi, so‘zlarning izohlari, stilistik belgilari, lug‘atshunoslikka qo‘shgan hissasi tahlil qilinadi.