Сказки легенды о музыке и музыкантах
Kitob o'zbek xalq og'zaki ijodining durdonalaridan bo'lgan ertak va afsonalarni, shuningdek, musiqa, sozanda va musiqa asboblari haqidagi rivoyatlarni o'z ichiga oladi. Ushbu to'plamda Alisher Navoiy asarlaridan olingan ertaklar, XVI-XVII asrlarda yashab ijod etgan olim va sozanda Darvish Ali Changiyning asarlari asosida yaratilgan afsonalar jamlangan. Kitobda musiqaning inson hayotidagi o'rni, uning tarbiyaviy ahamiyati, ezgulik va mehr-oqibat g'oyalari targ'ib qilinadi. Shuningdek, unda o'zbek xalqining boy madaniy merosi, urf-odatlari va an'analari aks etgan.
Asosiy mavzular
- "Karnayli yigit" ertagi: Ushbu ertakda karnayning sehrli kuchi, uning yovuzlikni yengishi, bemorlarga shifo berishi va insonlar qalbida muhabbat uyg'otishi haqida hikoya qilinadi.
- "Ali Ko'chak Tanburiy" ertagi: Ertak Ali Ko'chak Tanburiyning hayoti, uning Hafizdan saboq olishi, musiqiy mahorati va zolimga qarshi kurashi haqida. Ali Ko'chak Tanburiy musiqani taqiqlashga qarshi chiqib, sozandalarni o'limdan qutqaradi va ularga erkinlikni qaytaradi.
- "Sozanda bola" ertagi: Ertakda yetim bolaning quyoshga iltijo qilishi, quyoshning unga sehrli surnay berishi va bolaning ushbu surnay orqali insonlarga quvonch ulashishi haqida hikoya qilinadi.
- "Dutorli kelinchak" afsonasi: Afsonada go'zal dutorchi qiz Gulining fojiali taqdiri, uning dushmanlarga asir tushmaslik uchun toshga aylanishi haqida hikoya qilinadi.
- "Sozanda oqsoqol" afsonasi: Afsonada sozanda oqsoqol Zebo-parining hayoti, uning xalqqa xizmat qilish yo'lini tanlashi va zolim xon tomonidan qatl etilishi haqida hikoya qilinadi.
- "Go'zal Yulduz, uning g'ijagi, Zarafshon va chavandoz Davron haqida afsona": Afsonada go'zal Yulduz va uning sehrli g'ijagi, Yulduzni asirlikdan ozod qilgan chavandoz Davron haqida hikoya qilinadi. Zarafshon daryosining paydo bo'lishi ham ushbu afsona bilan bog'liq.
- Musiqiy asboblar haqidagi afsonalar: Kitobda nay, tanbur, chang, ud va g'ijjak kabi musiqa asboblarining kelib chiqishi haqida turli afsonalar keltirilgan.