UMUMIY YER BILIMI

Ushbu kitob Umumiy Yer Bilimi fanining muhim mavzularini qamrab oladi va talabalarga amaliy mashg'ulotlarda yordam beradi. Qo'llanmada mashg'ulotlar, testlar va nazorat savollari taqdim etilgan. Bu geografiya o'qituvchilarini yetishtirishda muhim manba bo'lib xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

Fanlar tizimi. Geografiya fanlari tizimi: Tabiiy, ijtimoiy va texnika fanlari guruhlari, tabiiy fanlar oldida turgan vazifalar, geografiya fanlari tizimi va uni tashkil etuvchi fanlar.
Umumiy yer bilimi fanining rivojlanish tarixi. Fanning maqsad va vazifalari: Qadimgi, buyuk geografik kashfiyotlar, ilmiy geografik ishlar va XX asr bosqichlari, fanning maqsadi va vazifalari.
Koinot haqida tushuncha: Olam, metagalaktika, galaktikalar, yulduzlar, quyosh tizimi, sayyoralar, asteroidlar, meteorlar, kometalar va boshqa osmon jismlari.
Quyosh tizimi. Quyosh. Sayyoralar.Oy: Quyosh tizimining tuzilishi, quyosh va sayyoralar haqida ma'lumot, sayyoralarning xususiyatlari.
Quyosh va sayyoralarning kelib chiqishi haqida gipotezalar: Kant-Laplas kosmogonik gipotezasi, O. Yu. Shmidt nazariyasi, gravitatsion tabaqalanish tushunchasi.
Yerning sayyora sifatidagi ta'rifi: Yerning umumiy xususiyatlari, shakli, quyosh atrofida aylanishi, sutkalik harakati.
Yerning harakati va uning geografik oqibatlari: Yerning quyosh atrofida aylanishi, Yerning sutkalik harakati, Yer – Oy umumiy og`irlik markazi atrofida aylanishi.
Magnitosfera: Magnitosfera tushunchasi, Magnit og`ishi, Magnit meridiani va qutblari.
Geografik qobiq va uning xususiyatlari: Geografik qobiq to`g`risida tushuncha, Geografik qobiqning chegaralari va nomlanishi, Geografik qobiqning moddiy tarkibi, Geografik qobiqning muhim xususiyatlari
Yerning ichki tuzilishi: Yer yadrosi, Yer mantiyasi, Yer po`sti.
Litosfera. Yer po'stining tuzilishi: Litosfera to`g`risida tushuncha, Yer po`sti va uning tuzilishi, Yerning planetar relefi, Litosfera plitalari va ularning xususiyatlari
Geoxronologik jadval. Platformalar, geosinklinallar. Asosiy tog` hosil bo`lish bosqichlari: Geoxronologik jadval, Platformalar, geosinklinallar, Asosiy tog` hosil bo`lish bosqichlari
Rel’yef. Rel’yef hosil qiluvchi omillar: Asosiy relyef shakllari, Relyef hosil qiluvchi endogen omillar, Relyef hosil qiluvchi ekzogen omillar
Tog'lar va ularning turlari: Tog`li o`lkalar, tog` massivlari, tog` tuguni, tog` zanjiri, yassi tog`, tog`lik, burmali tog`lar, burmali-palaxsali tog`lar, vulkan tog`lari
Tekisliklar va ularning turlari: Quruqlikdagi morfoskulptura rele’ef shakllari, Karst relyef shakllari, Muzlik relyef shakllari
Gidrosfera haqida tushuncha. Gidrosferaning tuzilishi: Gidrosfera to`g`risida tushuncha, Gidrosferaning tuzilishi
Umumiy Yer Bilimi. Dunyo okeani: Dunyo okeani Dunyo okeani suvining harakatlari.
Yer osti va yer usti suvlari: Yer osti suvlari, Yer usti suvlari, Daryolar
Ko`llar, botqoqlar: Ko`llar, botqoqlar
Atmosfera. Atmosferaning tuzilishi: Atmosfera qatlamlari. Ularning geografik ahamiyati
Havo massalari: havo massalarining hosil bo'lishi ularning vazifalari
Quyosh radiatsiyasi: Yerga quyosh issiqligi kelish mexanizmi
Atmosfera bosimi. Shamollar. Siklon va antisiklonlar: Atmosferaning havo bosimi, shamollar, ularning xususiyatlari va vazifasi
Ob-havo va iqlim: Ob-havo qismiy xususiyatlar va ularning yoritilishi