Strаtеgik rеjаlashtirish
Ushbu qo'llanma strategik rejalashtirishning nazariy va amaliy jihatlarini yoritadi. Unda strategik rejalashtirishning mohiyati, vazifalari, bosqichlari, usullari, tarkibiy tuzilishi, afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, O'zbekistonda indikativ rejalashtirishning o'ziga xosliklari ko'rib chiqiladi. Qo'llanma iqtisodiyot yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Strategik rejalashtirishning mohiyati va vazifalari: Strategik rejalashtirishning asosiy tushunchalari, vazifalari, afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, uni tashkil etishning asosiy prinsiplari yoritiladi. Strategik rejalashtirishning ahamiyati va zaruriyati, uning bosqichlari, turli darajalarda qo'llanilishi, strategik qarorlar qabul qilishdagi roli aniqlanadi.
- Strategik rejalashtirish ob'ektlari va sub'ektlari: Strategik rejalashtirishning ob'ektlari (tarmoqlar, mintaqalar, iqtisodiyotning turli sohalari) va sub'ektlari (davlat organlari, xo'jalik birlashmalari, korxonalar) ko'rib chiqiladi. O'zbekistonda iqtisodiyot va statistika organlarining tashkiliy tuzilishi, hududiy iqtisodiyotni rejalashtirishning tashkiliy asoslari tahlil etiladi.
- Strategik rejalashtirishning usullari: Strategik rejalashtirishda qo'llaniladigan asosiy usullar (prognozlash, modellashtirish, balans usuli, ekspert baholash, maqsadli dasturlar) tahlil qilinadi. Strategik qarorlar qabul qilish tartibi, uslublari va ularning ahamiyati, ma'lumotlarni yig'ish va tahlil qilish usullari ko'rsatiladi.
- Strategik rejalashtirish modellari: Iqtisodiy-matematik modellar, ularning turlari, iqtisodiyotni rivojlantirish modellari, balans modellari va ularning qo'llanilishi, shuningdek, strategik rejalashtirishning turli modellari tavsiflanadi.
- Strategik rejalashtirishning uslubiyati: Strategik rejalashtirishning ilmiy-uslubiy asoslari, tamoyillari, ko'rsatkichlar tizimi va ularni qo'llash usullari ko'rib chiqiladi. Dasturiy maqsadli va maqsadli dasturlar haqida so'z boradi.
- Global strategiya va raqobat: Global raqobat strategiyasi, xarajatlarni minimallashtirish strategiyasi, differensialash strategiyasi, fokuslash strategiyasi, innovasiya strategiyasi, raqobatchilik strategiyalari, hamda strategiyalarning mohiyati ochib berilgan.
- Korporativ strategiya: Diversifikasiya bilan bog'langan va bog'lanmagan strategiyalar, kapitalning siqib chiqarish va tugatish strategiyalari tahlil qilinadi. Korporativ strategiyaning ahamiyati, afzalliklari va kamchiliklari ko'rsatilgan.
- Funksional strategiyalar: Hujum va mudofaa strategiyasi, shuningdek, to'g'ri yo'naltirilgan strategiyalarning xususiyatlari bayon qilingan.
- Strategik rejalashtirishning bosqichlari: Strategiyani amalga oshirish bosqichlari, strategik tahlilni amalga oshirish yo'nalishlari va strategiyani amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari muhokama qilinadi.
- Mikrodarajada (firma) strategik rejalashtirishni tashkil etish: Firmaning ichki va tashqi muhitlari tahlili, harakat yo'nalishini aniqlash, strategik rejalashtirishning asosiy elementlari ko'rsatilgan.
- Firmaning maqsad va vazifalari: "Asosiy vazifa" tushunchasi va uning mohiyati, firma faoliyati maqsadlarining tizimi, mahsulotlarni asoslash texnologiyasi va rejalashtirishning o'ziga xos jihatlari batafsil yoritilgan.
- Investisiyani rejalashtirish: Investisiya va investisiya jarayonining mohiyati, investision rejalarni amalga oshirish, O'zbekistonda investision muhitni shakllantirish masalalari ko'rib chiqiladi.
- Iqtisodiy tashkilotlarda moliyaviy rejalashtirish: Firmaning asosiy moliyaviy hujjatlari, moliyaviy balans, shuningdek, moliyaviy ko'rsatkichlar tahlili batafsil yoritilgan.
- Firma strategiyasini rejalashtirish: Korxona faoliyati va strategiyasini rivojlantirish, strategiya turlari va elåmåntlàri, Strategiyalàrni qàytà ishlàsh tåhnîlîgiyasi haqida ma'lumotlar keltirilgan
- Ilmiy texnik taraqqiyotni tartibga solish va strategik rejalashtirish: Ilmiy-texnika taraqqiyoti và uning jamiyat rivîjlànishigà tàʼsiri, ITTni strategik råjàlàshtirish muokama etilgan.
- Ijtimoiy iqtisodiy rivojlanishni strategik rejalashtirish tajribasi: Xorijiy davlatlarda iqtisodiy o'sishni rejalashtirish hamda Yaponiyani iqtisodiy rejasi va AQSH hukumatining iqtisodiyotdagi o'rni ko'rilgan.
- Strategik rejalashtirish va hududiy iqtisodiy muammolari: Hududiy strategiyaning roli hamda o'zbekistonda indakativ rejalashish to'g'risida asoslar yoritib berilgan.