Иссиқлик техникаси
Ushbu kitob "Issiqlik Texnikasi" fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda termodinamikaning asosiy qonunlari, issiqlik almashinuvi, kompressorlar va suv bug'ining xususiyatlari kabi mavzular yoritilgan. Kitob O'zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo'jaligi vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturi asosida tuzilgan bo'lib, oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Termodinamikaning asosiy tushunchalari va qonunlari: Bu mavzu issiqlik, ish, energiya, entalpiya, entropiya kabi asosiy termodinamik tushunchalarni, shuningdek, termodinamikaning birinchi va ikkinchi qonunlarini o'z ichiga oladi. Ideal gazlar va ularning xususiyatlari, gaz aralashmalari ham ko'rib chiqiladi.
- Termodinamik jarayonlar: Bu mavzu izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik va politropik jarayonlarni, ularning xususiyatlarini va grafiklarda tasvirlanishini o'z ichiga oladi.
- Suv bug'i: Bu mavzu suv bug'ining hosil bo'lishi, xususiyatlari, turli diagrammalarda (p-v, T-s) tasvirlanishi va issiqlik texnikasida qo'llanilishini o'rganadi.
- Gaz va bug'larning oqimi va drossellanishi: Bu mavzu gaz va bug'larning soplo va diffuzordan o'tish qonuniyatlarini, shuningdek, drossellanish jarayonining xususiyatlarini o'z ichiga oladi.
- Kompressorlar: Bu mavzu kompressorlarning turlari (porshenli, rotorli), ularning tuzilishi, ishlash prinsipi va hisoblash usullarini o'z ichiga oladi.
- Issiqlik uzatish: Bu mavzu issiqlik o'tkazuvchanlik, konveksiya va nurlanish kabi issiqlik uzatish usullarini, shuningdek, issiqlik izolyatsiyasining asosiy tamoyillarini o'z ichiga oladi. Yassi va silindrik devorlar orqali issiqlik o'tishini hisoblash usullari keltirilgan.
- Konvektiv issiqlik almashinuvi: Bu mavzu erkin va majburiy konveksiya, issiqlik berish koeffitsiyenti, o'xshashlik nazariyasi va konvektiv issiqlik almashinuvini hisoblash usullarini o'z ichiga oladi.
- Nuriy issiqlik almashinuvi: Bu mavzu nurlanish qonuniyatlari (Kirxgof, Stefan-Boltsman), jismlar orasidagi nurlanish, ekranlash va gazlarning nurlanishini o'z ichiga oladi.
- Issiqlik almashinuv apparatlari: Bu mavzu issiqlik almashinuv apparatlarining turlari, tuzilishi, hisoblash usullari va o'rtacha haroratlar farqini o'z ichiga oladi.
- Yoqilg'i va yonish jarayonlari: Bu mavzu yoqilg'i turlari, tarkibi, yonish issiqligi, yonish mahsulotlari va yonish jarayonini hisoblash usullarini o'z ichiga oladi.
- Qozon qurilmalari: Bu mavzu qozon qurilmalarining tuzilishi, ishlash prinsipi va issiqlik balansini o'z ichiga oladi.
- Ichki yonuv dvigatellari sikllari: Bu mavzu Otto, Dizel va Trinkler sikllarini, ularning xususiyatlari va issiqlik ko'rsatkichlarini o'z ichiga oladi.
- Bug'-kuch qurilmalari sikllari: Bu mavzu Karno va Renkin sikllarini, ularning afzalliklari va kamchiliklarini, shuningdek, issiqlik elektr markazlarini (IEM) o'z ichiga oladi.
- Gaz turbinasi qurilmalari sikllari: Bu mavzu gaz turbinasi qurilmalarining (GTT) turlari, ishlash sikllari va issiqlik ko'rsatkichlarini o'z ichiga oladi.