Аму-Қоракўл ирригация тизимидан сув олувчи “Бўстонназар” фермер хўжалиги ерларининг мелиоратив ҳолатини яхшилаш
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo'jaligi vazirligi tomonidan chop etilgan bo'lib, Toshkent irrigatsiya va melioratsiya institutining Buxoro filiali talabalari uchun bitiruv malakaviy ish sifatida taqdim etilgan. Unda Amudaryo-Qorako'l irrigatsiya tizimidan suv oluvchi "Bo'stonnazar" fermer xo'jaligi erlarining meliorativ holatini yaxshilash masalalari ko'rib chiqiladi. Kitob qishloq xo'jaligi erlarini irrigatsiya qilish va meliorativ holatini yaxshilashga oid nazariy va amaliy masalalarni o'z ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Umumiy qism: Ushbu qismda fermer xo'jaligining geografik joylashuvi, iqlim sharoitlari, gidrogeologik va tuproq sharoitlari, sug'orish tarmoqlarining holati va kollektor-zovur tarmoqlarining holati batafsil yoritilgan.
- Texnik qism: Bu qismda xo'jalikning loyihaviy yer fondi hisobi, sug'orish usulini asoslash, qishloq xo'jaligi ekinlarining sug'orish rejimini belgilash, suv muvozanati tenglamasini tuzish, yotiq zovurlarning chuqurligini aniqlash, yotiq zovurlararo masofani aniqlash, zovur tarmoqlarining hisobiy suv sarfini aniqlash, yopiq zovurlarning gidravlik hisobi, ochiq zovurlar gidroviilik hisobi, kollektor-zovur tarmoғидаги гидротехник иншоотлар va himoya дарахтлар.
- ГМ Ishlarini tashkil qilish: Bu bo'limda ГМ ishlarini tashkil qilish, qurilish jarayonlarining tarkibi, mashina va mexanizmlarni tanlash, mashinalarning ish unumdorligi va aniqlash masalalari ko'rib chiqilgan.
- Hayot faoliyati xavfsizligi: Ushbu qismda hayot faoliyati хавфсизлигиning nazariy asoslari, ishlab chiqarishdagi xavfli va zararli omillar, texnika xavfsizligi qoidalari va me'yorlari batafsil bayon etilgan.
- Tabiatni muhofaza qilish: Bu bo'limda suv resurslarini muhofaza qilishning ekologik asoslari, hududdagi ekologik holat tavsifi va tadbirlar to'plami, loyihalashtirilgan hududda ekologik holat, suv resurslarini muhofaza qilish va yerlarni muhofaza qilish masalalari yoritilgan.
- Iqtisodiy qism: Ushbu qismda Amudaryo-Qorako'l irrigatsiya tizimidan suv oluvchi "Bo'stonnazar" fermer xo'jaligi yer maydonlarining mavjud va loyihaviy tarkibi, sug'orish tarmoqlarini qayta qurishga sarflanadigan kapital mablag'larni hisoblash, meliorativ xarajatlar hisobi, xo'jalikdagi asosiy fondlar bo'yicha yillik amortizaciya ajratmalarini bajarish, sug'orish uchun beriladigan suv xajmini va meliorativ xarajatlarning ekinlar bo'yicha taqsimlanishini hisoblash va xo'jalikdagi yetishtiriladigan yalpi mahsulot va uning qiymatini aniqlash kabi masalalar qamrab olingan.