Анализ языковой ситуации в США на примере штатов Новой Англии

Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasida chop etilgan bo'lib, unda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Qaralpoq davlat universitetiga ingliz tili bo'yicha magistrlik dissertatsiyasi taqdim etilgan. Dissertatsiyada AQShning til vaziyatini tahlil qilishga e'tibor qaratilgan bo'lib, unda Yangi Angliya shtatlari misol qilib olingan.

Asosiy mavzular

  • Til vaziyatining umumiy tushunchalari: Ushbu bo'limda til vaziyati, sotsiolingvistika, til jamiyati, kodlar va subkodlar, ijtimoiy kommunikativ tizimlar va kommunikativ kompetensiya kabi asosiy tushunchalar tahlil qilinadi. Tildagi o'zgaruvchanlik, shuningdek, sotsiolektlar, argo, jargon va sleng kabi tushunchalar ham muhokama qilinadi. Diglossiya, ikki tillilik, so'zlashuv sohasi va kommunikatsiya kabi atamalar ham tushuntiriladi. Muallif rechevoy va norechevoy kommunikatsiyaning shakllari va rechevoy aktning mohiyatini ham tushuntirib o'tadi.
  • Til vaziyatining shakllari: Til vaziyatlarining mohiyati va xususiyatlari ochib beriladi. Til vaziyatlarining potensial va real shakllari ko'rib chiqiladi. Real shakllarga nutq jarayonlari, kommunikativ vaziyatlar va ularning turlari misol qilib keltirilgan. Muallif, shuningdek, til hodisasini tushunishdagi tarixiy jihatlarga ham e'tibor qaratadi. Umuman olganda, til vaziyatining shakllari va uni o'rganishga yondashuvlar tahlil qilinadi.
  • Muvozanatlashgan teng til vaziyatlari: Ushbu mavzu shveysariya va belgiyadagi vaziyatlarga misollar bilan yoritilgan. Ko'p tillilik va uning jamiyatdagi o'rni, bir tilli va ko'p tilli jamiyatlardagi muvozanat masalalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, interferensiya, ikki tillilikning psixologik aspektlari va yordamchi tillarning ahamiyati ham muhokama qilinadi.
  • AQShdagi til vaziyati: Ushbu bo'limda AQShdagi til siyosati va madaniy assimilyatsiya jarayonlari, immigrantlar va ingliz tilining roli, ispan tilining tarqalishi kabi masalalar tahlil qilinadi. Ta'lim tizimi va uning tilga ta'siri ham ko'rib chiqiladi.
  • AQShdagi ingliz tilining mintaqaviy o'zgaruvchanligi: AQSh ingliz tilining dialektlari, fonetik xususiyatlari, leksik va grammatik farqlari tahlil qilinadi. Yangi Angliya, Nyu-York, Buyuk ko'llar, O'rta G'arb, janubiy dialektlar kabi mintaqaviy dialektlar ko'rib chiqiladi. Dialektlarning ijtimoiy nufuzi va standartlashtirilgan ingliz tiliga munosabati ham yoritiladi.
  • Ingliz tilining talaffuz xususiyatlari: Ushbu bo'limda Amerika talaffuzining xususiyatlari, unlilar va undoshlarning o'zgarishi, mintaqaviy va ijtimoiy ta'sirlar muhokama qilinadi. Erlik, retrofleksiya va talaffuzdagi boshqa o'zgarishlar, ularning ijtimoiy guruhlar bilan aloqasi ko'rib chiqiladi.
  • Ijtimoiy muhitning ingliz tilidagi o'zgaruvchanlikka ta'siri: Talaffuzdagi ijtimoiy farqlanish, ijtimoiy sinf va til o'rtasidagi bog'liqlik, ingliz tilida ijtimoiy muhitning dialektlar va talaffuzga ta'siri, ijtimoiy guruhlar ichida qo'llaniladigan turli xil nutq uslublari va aksentlar tahlil qilinadi.