Geografik bashorat fanidan Atmosfera
Ushbu kitob atmosferaning ahamiyati, tarkibi, tuzilishi, quyosh radiatsiyasi va yog'inlarning hosil bo'lishi kabi masalalarni o'rganadi. Atmosferaning fizik xususiyatlari, gaz tarkibi, harorat va bosimning o'zgarishi kabi jihatlar ham muhokama qilinadi. Kitobda, shuningdek, turli xil bulutlar, ularning hosil bo'lishi va yog'inlar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Adabiyotlar ro'yxati ham berilgan.
Asosiy mavzular
- Atmosfera qobig'ining ahamiyati: Atmosfera yer kurrasini o'rab olgan havo qatlami bo'lib, yerning landshafti hayotida muhim rol o'ynaydi. U yerning himoya qatlami bo'lib, organizmlarni ultrabinafsha nurlardan va meteoritlarning zarrachalaridan saqlaydi.
- Atmosferaning tarkibi va tuzilishi: Atmosfera turli gazlarning aralashmasidan iborat. Atmosfera 300 km gacha qalinlikka ega. Tarkibida azot (78,08%), kislorod (20,95%) va argon (0,93%) kabi asosiy gazlar mavjud. Atmosfera troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ekzosfera kabi qatlamlardan tashkil topgan.
- Quyosh radiatsiyasi: Quyosh radiatsiyasi atmosferaning isishi va yer yuzasida yorug'lik taqsimotining asosiy manbai hisoblanadi. Quyoshdan keladigan energiya miqdori va uning yer yuzasiga ta'siri o'rganiladi. Radiatsiya balansi, albedo va boshqa tushunchalar tahlil qilinadi.
- Atmosferada yog'inlarning hosil bo'lishi: Yog'inlar atmosferadan yerga tushadigan suv zarralari hisoblanadi. Ular bulutlarda hosil bo'ladi. Kitobda turli xil bulutlar (qat-qat, to'p-to'p, patsimon) va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Yog'inlarning hosil bo'lish jarayonlari va ularning ahamiyati ko'rsatilgan.