Саноат иқтисодиёти

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy o'quv yurtlari talabalari uchun "Sanoat iqtisodiyoti" fanidan o'quv qo'llanma sifatida mo'ljallangan. Qo'llanma sanoatning nazariy va amaliy asoslarini, uning milliy iqtisodiyotdagi o'rni, tarmoq tuzilmasi, boshqaruv tizimi, rejalashtirish, samaradorlik, fan-texnika taraqqiyoti, resurslardan foydalanish, baho va baholash kabi masalalarni qamrab olgan.

Asosiy mavzular

  • Fanning predmeti va vazifalari: Sanoat iqtisodiyotining obyekti, predmeti, boshqa fanlar bilan aloqasi, o'rganish metodikasi va usullari, bozor iqtisodiyoti sharoitiga mos vazifalari.
  • Sanoat – milliy iqtisodiyotning yetakchi tarmog'i: Sanoatning milliy iqtisodiyotdagi roli, tarmoqlari va ularning rivojlanishi.
  • Sanoat tarmoq tuzilmasi va tarkibiy siljishlar: Struktura siyosati, ijtimoiy mehnat taqsimoti, sanoat tarmoq tuzilmasi va uni belgilovchi omillar, tarmoq tuzilmasi o'zgarishining tendensiyalari.
  • Sanoatda zamonaviy boshqaruv tizimi: Boshqaruvning zaruriyati, maqsadga yo'naltirilgan jarayon, tamoyillari, usullari va tuzilishi. Boshqarishni takomillashtirish yo'nalishlari.
  • Sanoat ishlab chiqarishini rejalashtirish va prognozlash: Rejalashtirish va prognozlashning mohiyati, ahamiyati, vazifalari, tamoyillari, usullari, reja tizimi va uni takomillashtirish yo'llari.
  • Sanoat ishlab chiqarishining iqtisodiy va ijtimoiy samaradorligi: Samaradorlik mohiyati, mezon, ko'rsatkichlari, omillari va uni oshirish yo'llari.
  • Sanoatda fan-texnika taraqqiyoti: Fan-texnika taraqqiyotining mohiyati, ahamiyati, yo'nalishlari va samaradorligini baholash.
  • Ishlab chiqarishni ijtimoiy tashkil etish: Sanoatda ishlab chiqarishni ijtimoiy tashkil etish shakllari, konsentratsiya, ixtisoslashtirish, kooperativlashtirish va kombinatlashtirish.
  • Sanoatda kadrlar va mehnatga haq to'lash: Kadrlar siyosati, kadrlar tarkibi, kadrlarni tanlash, malakasini oshirish, mehnat va unga haq to'lash.
  • Sanoat ishlab chiqarishining asosiy fondlari va ishlab chiqarish quvvatlari: Asosiy fondlarning mohiyati, baholash, eskirishi, ulardan foydalanish ko'rsatkichlari va ishlab chiqarish quvvatlari.
  • O'zbekiston sanoatining homashyo manbai va uni joylashtirish: Sanoatda homashyo, resurslar tejamkorligi, mineral homashyo va ulardan foydalanish.
  • Sanoat ishlab chiqarishining aylanma fondlari va mablag'lari: Aylanma fondlarning mohiyati, moddiy resurslardan foydalanish, aylanma mablag'larni tezlashtirish.
  • Sanoat mahsulotining sifati va uning raqobatbardoshligi: Sifat tushunchasi, mahsulot sifati ko'rsatkichlari, sifati boshqarish, standartlashtirish, sertifikatsiya.
  • Sanoatda tannarx, foyda va ishlab chiqarish rentabelligi: Qiymat va tannarx nazariyasi, tannarxni hosil qiluvchi xarajatlar, foyda va rentabellik.
  • Sanoat ishlab chiqarishida baho va baholash: Baho tushunchasi, funksiyalari, turlari va strukturasi.
  • Sanoat ishlab chiqarishini joylashtirish: Sanoatni joylashtirish tamoyillari, omillari, ayrim tarmoqlarni joylashtirish xususiyatlari, korxonalarni joylashtirishni iqtisodiy asoslash.