Gidrotehnika qurilishida muhandislik izlanishlari
Ushbu kitob gidrotexnika qurilishi va binokorlikka oid muhandislik izlanishlariga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga yer tuzilishi, gruntlar, sizot suvlari, qurilish maydonini o'rganish va poydevor loyihalashtirish asoslarini o'rgatadi. Kitobda zamin va poydevorlarni loyihalashda zarur bo'lgan ma'lumotlar, yershunoslik va suvshunoslik sharoitlari, grunt qatlamlarining xususiyatlari, muzlash, cho'kish kabi omillar tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Yer shari tuzilishi va yershunoslik: Yerning qatlamlari, tog' jinslari va minerallar haqida ma'lumotlar beriladi. Tog' jinslarining turlari (magmatik, cho'kindi, metamorfik) va ularning hosil bo'lish jarayonlari tushuntiriladi.
- Grunt qatlamlarining tashkil topishi: Gruntlarning paydo bo'lish jarayonlari, nurash turlari (fizikaviy, kimyoviy), muzlik, elyuviy, delyuviy, alyuviy, prolyuviy va dengiz yotqiziqlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Grunt turlari va ularning xossalari: Qoya gruntlari, yirik zarrali gruntlar, qumlar va loylar turlari va ularning xususiyatlari (tarkibi, tuzilishi, fizik-mexanik xossalari) batafsil bayon etilgan. Gruntning qattiq, suyuq va gaz qismlari haqida ma'lumot berilgan.
- Sizot suvlari: Sizot suvlarning hosil bo'lishi, ularning gruntga ta'siri, suv bosimi, sizish xususiyatlari va kimyoviy tarkibi haqida ma'lumotlar berilgan.
- Muhandislik yershunoslik izlanishlari: Izlanishlarning mohiyati, loyiha topshirig'i va ish chizmasi bosqichidagi izlanishlar, qurilish maydonini tekshirish usullari (burg'ulash, shurflash, geofizik usullar) haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Poydevor loyihasi uchun zarur ma'lumotlar: Qurilish pasporti, geodeziya ishlari,gruntlarning fizik-mexanik xossalarini aniqlash, suvshunoslik sharoitlarini o'rganish, inshoot haqida ma'lumotlar to'plamini o'z ichiga oladi.
- Qurilish maydoning yershunoslikka oid tasviri: Qurilish maydonining tuzilishini o'rganish, grunt qatlamlarini aniqlash, ularning xossalarini baholash va yershunoslik qirqimlarini tuzish usullari tushuntirilgan.
- Poydevor chuqurligini belgilash: Gruntning muzlashi, suvshunoslik sharoitlari, inshoot yuklamasi va boshqa omillarni hisobga olib poydevor chuqurligini aniqlash usullari bayon etilgan.