Musiqa madaniyati darslarida jamoaviy ijrochilik faoliyatining tutgan o`rni
Ushbu kitobda umumiy ta'lim maktablaridagi musiqa darslarida jamoaviy ijrochilik faoliyatining o'rni, ahamiyati va metodik jihatlari tahlil qilingan. Xor san'ati, vokal-xor malakalari, dirijyorlik san'ati va ansambl kabi tushunchalar yoritilgan. O'quvchilarning musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirish, xorni tashkil etish, vokal texnikasini egallash va mashqlar yordamida ovozni tekshirish usullari ko'rsatilgan. Shuningdek, xalq qo'shiqlarining tarbiyaviy ahamiyati, ularning yosh avlod ongiga singdirish yo'llari va mashhur musiqashunos olimlarning qarashlari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Xor san'ati va uning ahamiyati: Xor san'ati tinglovchilarni badiiy-estetik tarbiyalash bilan birga ularni xalq qo'shiqlari ijodiyoti, zamonaviy mavzulardagi asarlar, shuningdek, qardosh xalqlar musiqasi bilan tanishtiradi. Xor ijrochiligi ko'pchilik ijrochilarni birlashtirib, ularda san'atning eng nozik tomonlarini shakllantiradi.
- Vokal-xor malakalari: Vokal-xor malakalari xor ijrochiligida muhim omil hisoblanadi. Bu malakalar orasida tovush hosil qilish, nafas olish, talaffuz, intonatsiya kabi elementlar mavjud. Xor jamoasida ishlash vokal texnikasini egallash orqali amalga oshiriladi. Qobiliyatini aniqlab, ularning ovoz turiga qarab xorning ma'lum partiyasiga qo'yish bilan har bir bolalar ovozi guruhini to'ldirish mumkin. .
- Dirijyorlik san'ati: Dirijyor xorni boshqarish, musiqiy asarlarni talqin qilish va ijrochilarning mahoratini oshirish kabi vazifalarni bajaradi. Dirijyorlik kasbi murakkab bo'lib, dirijyor musiqiy bilimga, aql-idrokka va his-tuyg'uga ega bo'lishi kerak. Shuningdek, u jamoani birlashtira olishi, musiqiy asarni tinglovchilarga yetkaza olishi lozim.
- Ansambllik: Ansambllik xor ijrochiligida muhim o'rin tutadi. Ansambl tovushlar sadosidagi birlik, aniq temp va ritmda ovozlarning tembriga ko'ra hamohangligi, xor va jo'r, solist va xor ovozining uyg'unlashuvidir. Ansambllikka erishish uchun intonatsiya, tembr, dinamika, tovushlar cho'zimi, ritm, harakat birligi (agogika) va talaffuz birligi kabi omillarga e'tibor qaratish lozim.
- Xalq qo'shiqlarining tarbiyaviy ahamiyati: Xalq qo'shiqlari yosh avlodni milliy ruhda tarbiyalashda muhim rol o'ynaydi. Ular o'zbek xalqining tarixini, urf-odatlarini, marosimlarini, do'stlik, qahramonlik va vatanparvarlik tuyg'ularini aks ettiradi. Uzbek xalq qo'shiqlari yoshlarning ma'naviy-axloqiy tarbiyasida samarali vosita bo'lib xizmat qiladi