Проявление темперамента в жизнедеятельности спортсменов
Ushbu maqola sportchilarning faoliyatida temperamentning namoyon bo'lishi haqida. Unda temperamentning individual-psixologik xususiyatlari, biologik va ijtimoiy omillari, psixik jarayonlar bilan bog'liqligi, shuningdek temperamentning fiziologik asoslari va nerv faoliyati turlari haqida ma'lumotlar berilgan. Temperamentning turlari (sangvinik, xolerik, flegmatik, melanxolik) va ularning xususiyatlari keltirilgan. Shuningdek, maqolada temperamentni bilishning ahamiyati va uning sportchilar bilan muloqotga ta'siri muhokama qilinadi.
Asosiy mavzular
- Temperamentning ta'rifi va xususiyatlari: Temperament - bu sportchilarning psixik faoliyatining o'ziga xos xususiyatlari, xarakter, motivatsiya-ehtiyoj sohasi va qobiliyatlarida namoyon bo'ladigan individual-psixologik xususiyatlar. Temperament biologik va ijtimoiy omillar asosida shakllanadi va barcha psixik jarayonlar bilan bog'liq. U intensivlik, tezlik, temp, ritm, emotsionallik va plastiklik kabi dinamik jarayonlarda namoyon bo'ladi.
- Temperamentning fiziologik asoslari: Temperamentning fiziologik asosi - bu oliy nerv faoliyatining turi bo'lib, qo'zg'alish va tormozlanish jarayonlarining kuchliligi, muvozanati va harakatchanligi bilan belgilanadi. Temperament turlari (sangvinik, xolerik, flegmatik, melanxolik) nerv faoliyatining turi bilan bog'liq, ammo bu bog'liqlik bir qiymatli emas.
- Temperament turlari va ularning xususiyatlari: Sangvinik - harakatchan, tez javob beruvchi, oson kechiruvchi. Xolerik - tezkor, qiziquvchan, ehtirosli, ammo muvozanatsiz. Flegmatik - sekin, xotirjam, barqaror. Melanxolik - ta'sirchan, xafa bo'luvchi, chuqur his qiluvchi.
- Temperamentni bilishning ahamiyati: Temperamentni bilish sportchilar bilan muloqot qilishda muhim ahamiyatga ega. Temperamentni e'tiborsiz qoldirish salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Murabbiylar temperamentni hisobga olgan holda sportchilarga yondashishlari kerak. Nerv sistemasining tipi irsiy bo'lsa-da, u o'zgaruvchan bo'lishi mumkin. Yosh bilan, shuningdek, mashg'ulotlar, tarbiya, hayotiy sharoitlar ta'sirida nerv jarayonlari o'zgarishi mumkin.