Гилам тўқиш санъати ҳақида
Maqolada O‘zbekistonda gilam to‘qish san’atining rivojlanish tarixi, xususiyatlari va mintaqaviy maktablari haqida ma’lumot berilgan. Kasana hunarmandchiligi, gilam to‘qishning ahamiyati, arxeologik topilmalar, tarixiy manbalar, mintaqaviy farqlar (Samarqand, Buxoro, Farg‘ona), gilam turlari (tukli, tuksiz, tikma, bosma) va gilamdo‘zlikni rivojlantirish yo‘llari haqida so‘z boradi.
Asosiy mavzular
- O'zbekistonda gilam to'qish san'atining tarixi: Gilam to‘qish san’ati qadim zamonlardan beri rivojlanib kelganligi, arxeologik topilmalar va tarixiy manbalar orqali isbotlangan. Xususan, miloddan avvalgi Хоrazmda topilgan gilamlar bunga misol bo'la oladi. VII asrda Orta Osiyoda ham rivojlangan.
- Mintaqaviy maktablar va farqlar: Samarqand va Andijon gilamlari o‘zining chidamliligi, pishiqligi va aniq ranglari bilan farq qiladi. Farg'ona va Qoraqalpoq gilamlari asosan qizil va ko'k ranglarda to'qiladi. Buxoro gilamlari rang-barangligi, kattaligi va uzunligi bilan ajralib turadi. Самарканд gilamlari esa қisқа patli bo'ladi.
- Gilam turlari: Gilamlar to'qima, tikma va bosma turlarga bo'linadi. O'zbekistonda tukli va tuksiz gilamlar to'qiladi. Xiva, Andijon, Urgut, Qarshi kabi shaharlarda to'qima gilamlar tayyorlanadi. Har bir gilam turining o'ziga xos texnikasi va xususiyatlari mavjud.
- Gilamdo'zlikni rivojlantirish: Maqolada yosh avlodni gilam to'qish san'atiga o'rgatish, to'garaklar tashkil etish va xalq an'analarini davom ettirish masalalari ko'tarilgan. Shuningdek, gilam to'qish san'atini avloddan avlodga takomillashtirib o'tkazish zarurligi ta'kidlangan.