«Орзигул» достонида доимий эпитетлар
Maqolada "Orzigul" dostonidagi doimiy epitetlar tahlil qilinadi. Unda Islom shoir Nazar o‘g‘li kuylagan variant asosida doimiy epitetlar haqida mulohazalar bayon etilgan. Tadqiqotda N.Xadjimusaevaning "Orzigul" dostoni tilining lug‘ati"dan foydalanilgan. Xalq dostonlarining tasviriy vositalarga boyligi, xususan, epitetlar ahamiyati ko‘rsatilgan. Epitetlar orasida doimiy epitetlar va ularning epik asarlarda tutgan o‘rni alohida ta’kidlangan. Maqolada doimiy epitetlarning "oltin", "tilla", "zar" kabi so‘zlar bilan ifodalanishi, ularning doston matnidagi o‘ziga xos qo‘llanilishi misollar bilan yoritilgan. Shuningdek, "sumbul" epiteti va uning shoir tomonidan ishlatilishi tahlil qilinadi. Ba’zi doimiy epitetlar doston qahramonlarining xususiyatlarini ochib berishda muhim rol o‘ynaydi.
Asosiy mavzular
- Doimiy epitetlar: Doimiy epitetlar xalq dostonlarida muhim badiiy vosita bo‘lib, ular narsa-hodisalarni, qahramonlarning xususiyatlarini aniq va ta’sirchan ifodalashga xizmat qiladi.
- "Oltin", "tilla", "zar" epitetlari: Ushbu epitetlar doston matnida boylik, hashamat, qimmatbaho narsalarni ifodalash uchun ishlatiladi va qahramonlarning maqomini ko‘rsatadi.
- "Sumbul" epiteti: Sochlarga nisbatan ishlatilib, go‘zallik, nafislik va ayollik jozibasini ifodalashga xizmat qiladi.
- Qahramonlarning xususiyatlarini ifodalovchi epitetlar: Alp, bahodir, botir, pahlavon kabi epitetlar qahramonlarning kuch-qudrati, mardligi va jasoratini ta’kidlash uchun ishlatiladi.