Фонетика Введение
Ushbu kitob tilshunoslikka, xususan, fonetikaga bag'ishlangan bo'lib, tilning tovush tizimi, unlilar va undoshlar, ularning talaffuzi va yozuvdagi ifodasi kabi masalalarni o'rganadi. Unda rus va ingliz tillari fonetik tizimlarining o'ziga xos xususiyatlari, xususan, unlilarning uzun-qisqaligi, diftonglar, undoshlarning talaffuzidagi farqlar va boshqalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda nutq organlarining tuzilishi va ularning tovush hosil qilishdagi roli ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tilning tovush va yozuv shakllari: Tilning asosiy shakli og'zaki nutq ekanligi, yozuv esa og'zaki nutqning shartli ifodasi ekanligi ta'kidlanadi. Tilni o'rganish uchun uning tovush shaklini, fonetik tizimini egallash zarurligi aytiladi.
- Tovush va harf o'rtasidagi farq: Har bir til cheklangan miqdordagi tovushlarga ega ekanligi, tovushlar nutqda talaffuz qilinishi, harflar esa tovushlarni yozuvda ifodalash uchun xizmat qilishi tushuntiriladi. Tovush tarkibi o'zgaruvchan, harflar esa sekin o'zgarishi sababli, harflar tovushlarni shartli ravishda aks ettirishi aytiladi.
- Ingliz va rus tillari fonetik tizimlarining farqlari: Ingliz tilida unlilarning uzun va qisqa turlari mavjudligi, rus tilida esa bunday farq yo'qligi ta'kidlanadi. Ingliz tilida diftonglar mavjudligi, undoshlarning talaffuzida ham farqlar borligi aytiladi.
- Nutq organlari: Nutq organlarining tuzilishi (og'iz bo'shlig'i, halqum, burun bo'shlig'i, hiqildoq, til, lablar va h.k.) va ularning tovush hosil qilishdagi roli tasvirlanadi.
- Unli va undosh tovushlar: Unli va undosh tovushlarning asosiy farqlari, ularning talaffuzidagi o'ziga xosliklar tushuntiriladi. Unli tovushlar og'iz bo'shlig'ida to'siqsiz hosil bo'lishi, undosh tovushlar esa to'siqlar orqali hosil bo'lishi aytiladi.