Антиутопия в творчестве е.замятина.

Maqolada Yevgeniy Zamyatin ijodidagi, xususan, uning "Biz" romanidagi adabiy antiutopiyaning xususiyatlari ochib berilgan. Antiutopiya g‘oyasi G‘arbda ham, Rossiyada ham "Biz" romanidan oldin mavjud bo‘lgan, ammo u faqat muayyan utopik tushunchalarni fosh qilgan. Dostoyevskiy, Leontyev, Novgorodtsev kabi mutafakkirlar utopik ideallarga hujum qilishgan, ammo ular adabiy antiutopiya yarata olishmagan. Zamyatin birinchi bo'lib utopizmga qarshi chiqdi va antiutopik asar yaratdi va har qanday ijtimoiy idealning kamchiliklarini ko'rsatib berdi. "Biz" romanini yaratish vaqti Zamyatinni birinchi antiutopiya-klassikiga aylantirdi. 1920-yilda yozilgan "Biz" romani o‘zining yangiligi bilan ajralib turadi. Asar XX asr adabiyotida bir qator antiutopiyalarni ochib bergan holda, bir vaqtning o‘zida janr doirasini kengaytiradi va oshib ketadi. Antiutopiyaning asosiy maqsadlarini ro‘yobga chiqarishdan tashqari (yuqori sivilizatsiyalashgan jamiyatning kelajagini bashorat qilish), romanda falsafiy ma'no ham bor. Unda "abadiy" mavzular va umuminsoniy muammolar: erkinlik, baxt, muhabbat, ijod, ma'naviy izlanishlar ko'tariladi. D-503 yozuvlarini o'qib, tashqi tomondan ulkan, "ideal" jamiyatning ulug'vor modeli chuqurroq o'rganilganda muallif tomonidan ongli ravishda soddalashtirilgan sxema, illuziya ekanligi ma'lum bo'ladi.

Asosiy mavzular

• Adabiy antiutopiya: Adabiy antiutopiyaning o'ziga xos xususiyatlarini ochib beradi va ushbu janrning rivojlanishiga ta'sir etgan omillarni ko'rsatadi.
• Utopik ideallarning tanqidi: Har qanday ijtimoiy idealning kamchiliklarini ko'rsatib, utopizmga qarshi chiqish va uni tanqid qilish.
• "Ideal" jamiyat: Jamiyatning tashqi ko'rinishidan ulkan va ulug'vor bo'lgan, ammo aslida muallif tomonidan soddalashtirilgan sxema, illuziya ekanligini ko'rsatish.
• Umuminsoniy muammolar: Erkinlik, baxt, muhabbat, ijod, ma'naviy izlanishlar kabi mavzularni ko'tarish va ularning jamiyatdagi o'rnini tahlil qilish.
• Zamyatinning antiutopiya janriga qoʻshgan hissasi: Zamyatinning adabiyotdagi antiutopiya janrining asoschilaridan biri sifatidagi rolini taʼkidlash.