Asab tizimining xususiy fiziologiyasi
Ushbu kitob odam va hayvonlar fiziologiyasiga oid bo'lib, asosan nerv tizimining xususiy fiziologiyasi, orqa miya funksiyalari, muskullarning reflektor tonusi, miyacha va vegetativ asab tizimi kabi mavzularni qamrab oladi. Kitobda har bir a'zoning fiziologik xususiyatlari va ularning ahamiyati batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Orqa miya funksiyalari: Orqa miyaning asosiy funksiyalari, uning tarkibiy qismlari va ularning vazifalari, markazga intiluvchi va markazdan qochuvchi tolalar, reflektor faoliyati va markazlari haqida ma'lumot beradi.
- Muskullarning reflektor tonusi: Muskullarning normal tarangligi, uning fiziologik ahamiyati, reflektor yoyi va uning qismlari, turli retseptorlarning roli va bosh miyaning nazorati haqida tushunchalar beradi.
- Orqa miyaning reflektor funksiyasi: Reflekslar, ularning turlari, reflektor yoyi, sezuvchi va harakatlantiruvchi neyronlar, eksteroretseptorlar va interoretseptorlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Keyingi miya: Uzunchoq miyaning asosiy funksiyalari, hayot uchun muhim markazlar, nafas markazi, yurak faoliyati markazi, tomirlarni harakatlantiruvchi markaz va modda almashinuvi markazlari haqida ma'lumot beradi.
- O'rta miya: O'rta miyaning tuzilishi, nerv hujayralarining to'plami, harakatlantiruvchi va sezuvchi yadrolar, muskullar tonusiga ta'siri, oriyentirovka reflekslari haqida ma'lumot beradi.
- Oraliq miya: Oraliq miyaning tuzilishi, ko'ruv do'mboqlari, oqimtir jismlar, do'mboq osti sohasi, afferent impulslar, harakatlantiruvchi markazlar, termoregulyatsiya markazi haqida ma'lumotlar berilgan.
- Retikulyar formatsiya (tuzilma): Retikulyar formatsiyaning tuzilishi, joylashuvi, funksiyalari, bosh miya po'stlog'iga ta'siri, og'riq impulslarini o'tkazish, muskullar tonusini idora etish, ichki sekresiya bezlarining faoliyatiga ta'siri haqida ma'lumot beradi.
- Miyacha: Miyachaning tuzilishi, funksiyalari, harakatlarni koordinatsiyalash, muskullar tonusini taqsimlash, vegetativ jarayonlarga ta'siri, adaptatsion-trofik ta'siri haqida ma'lumot beradi.
- Vegetativ asab tizimi: Vegetativ asab tizimining tuzilishi, parasimpatik va simpatik nerv tizimlari, preganglionar va postganglionar tolalar, gangliyalar, organlarning faoliyatiga ta'siri, adaptatsion-trofik funksiyasi haqida ma'lumotlar berilgan.