Yosh buxoroliklar”ning Buxoro islohot loyihasi
Ushbu maqolada "Yosh buxoroliklar" harakatining Buxoro amirligidagi islohot loyihasi o'rganiladi. Unda harakatning tashkil topishi, maqsadlari, islohot takliflari va ularning ahamiyati tahlil qilinadi. Asosiy e'tibor yer-suv masalalari, askarlik islohoti, maorif sohasidagi o'zgarishlar va ma'muriy boshqaruvni takomillashtirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- "Yosh buxoroliklar" harakatining tashkil topishi va maqsadlari: Harakatning Rossiyadagi bolsheviklar va Turkistondagi jadidchilik harakatlari ta'sirida shakllanganligi, XX asr boshlarida Buxoro amirligidagi ijtimoiy-iqtisodiy ahvolning og'irligi va xalq noroziligining kuchayishi sabablari ko'rsatilgan.
- "Buxoro islohot loyihasi"ning asosiy yo'nalishlari: Loyiha tarkibidagi yer-suv masalalari, vaqf yerlari, ichki ishlar, shariat mahkamalari, zabtiya ishlari, yo'llar, konlar, tashqi ishlar, maorif ishlari, baladiya majlislari va tergov ishlariga oid bandlar tahlili keltirilgan. Yer-suv masalalariga alohida e'tibor qaratilgan.
- Askarilik masalasi va moliya sohasidagi islohotlar: Askarilikka chaqiruv tartibi, muddatlari, moliya sohasida amir mablag'larining davlat mablag'laridan ajratilishi, soliqlar belgilanishi va davlat byudjetining e'lon qilinishi kabi masalalar yoritilgan.
- Maorif va ma'muriy-hududiy islohotlar: Maorif sohasida maktablar, oliy o'quv yurtlari ochish, zamonaviy o'quv qo'llanmalari bilan ta'minlash va o'qituvchilarni tayinlash masalalari ko'rilgan. Ma'muriy-hududiy bo'linish, viloyatlar va tumanlarga bo'linish tartibi, yo'llarni tuzatish va konlarni topish kabi masalalar tahlil qilingan.
- Loyiha ahamiyati va ta'siri: Loyiha amir hokimiyatini cheklashga qaratilganligi, maorif va madaniyatni rivojlantirishga yo'naltirilganligi, lekin o'z vaqtida amalga oshirilmaganligi ta'kidlangan. Shunday bo'lsada, O'zbekiston davlatchilik tarixida muhim bosqich ekanligi qayd etilgan.