Экология

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida ekologiya fanining asosiy tushunchalari, tamoyillari va muammolarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda biosfera, uning tarkibi va funksiyalari, asosiy ekologik omillar, ekotizimlar, bioxilma-xillik, atrof-muhitni muhofaza qilish kabi mavzular yoritilgan. Materiallar O'zbekiston sharoitida ekologik vaziyatni hisobga olgan holda bayon etilgan.

Asosiy mavzular

  • Ekologiya asoslari: Ekologiya fanining mazmuni, predmeti, vazifalari, boshqa fanlar bilan aloqadorligi, asosiy bo'limlari (autekologiya, demekologiya, sinekologiya), ekologiya fanining usullari.
  • Tabiatni muhofaza qilishning nazariy va ilmiy asoslari: Tabiatni muhofaza qilishning nazariy va ilmiy asoslari, biosfera haqida ta'limot, biosferaning tasnifi va chegaralari, hayotning paydo bo'lishi va tarqalishi.
  • Asosiy ekologik omillar: Muhit tushunchasi, ekologik omillar va ularning tasnifi, abiotik omillarning tirik organizmlarga ta'siri (harorat, yorug'lik), chegaralovchi omil.
  • Ekologik tizimlar: Ekologik omillarning tirik organizmlarga ta'siri etishining umumiy qonuniyatlari, biogeotsenozlar, uning mahsuldorligi va energiya oqimi, agroekotizimlar.
  • Antropogen omillar: Insоnning tabiatga ko‘rsatadigan ta’siri, аntrоpоgеn оmillаr vа ulаrning turlаri, tabiаt vа jаmiyatning о‘zаrо munоsаbаti, tаbiiy rеsurslаr vа ulаrning tаsnifi, аntrоpоgеn iflоslаnishlаrni nаzоrаt usullаri.
  • Energetika va atrof muhit: Energetika-halq xojaligidagi asosiy tarmoqlardan biri.Issiqlik energetikasi,Yadro energetikasi.Gidroenergetika Energiayning alternativ manbalari.
  • Biosferani muhofaza qilish: Biosferada hayotning paydo bolishi va tarqalishi. Организмlarning atmosfera, gidrosfera va litosferadagi tarqalishi
  • Atmosferani muhofaza qilish: Atmosferani nimalar ifloslantiradi.Atmosferaga xavf soladigan omillar va atmosfera havosini muhofaza qilishning imkoniyatlari
  • Yer yuzini muhofaza qilish: Inson tomonidan soxta yashaydigan hayvonlar.O'simlik ekologiya qonunlari.O'rmon va uning ahamiyati ta'sir etuvchi elementlar .
  • Chiqindisiz texnologiya asoslari: Atmosferaga ta'siri. O'rganish tadiqotlari vazifalari aniqlaydi .Yang texnologlari kimlar takillaydi