Ecological Problems
Ushbu kitob O‘zbekistondagi ekologik muammolarga bag‘ishlangan bo‘lib, unda suv va havo ifloslanishi, Aral dengizining qurishi, tuproqning sho‘rlanishi, sanoat chiqindilari va boshqa ekologik tahdidlar haqida ma’lumotlar berilgan. Kitobda sobiq Ittifoq davridagi noto‘g‘ri siyosatning ekologiyaga ta’siri, muammolarni hal qilish yo‘llari va xalqaro tashkilotlarning roli ham ko‘rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Aral dengizi halokati: Amu Daryo va Sirdaryoning suvini paxta yetishtirish uchun yo‘naltirilishi natijasida Aral dengizi qurib qoldi. Bu holat mintaqa ekosistemasiga, qishloq xo‘jaligiga va aholi salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Tuz va chang bo‘ronlari natijasida o‘simlik va hayvonot dunyosi yo‘q bo‘lib ketdi, yerlar sho‘rlanib, hosildorlik kamaydi.
- Suv ifloslanishi: Paxta yetishtirishda kimyoviy moddalardan keng foydalanish, irrigatsiya tizimlarining samarasizligi va drenaj tizimlarining yomonligi natijasida suvlar ifloslandi. Sanoat chiqindilari ham suv havzalariga zarar yetkazmoqda. Aholining katta qismi ifloslangan suvdan foydalanishga majbur.
- Havo ifloslanishi: Sanoat korxonalari va avtomobil transporti chiqindilari havo sifatini yomonlashtirmoqda. Ko‘plab korxonalarda filtrlash uskunalarining yo‘qligi yoki nosozligi vaziyatni yanada og‘irlashtiradi. Toshkent, Farg‘ona va Olmaliq shaharlarida havo tarkibida zararli moddalar miqdori me’yordan yuqori.
- Ekologik muammolarni hal qilish yo‘llari: Muallif ekologik muammolarni hal qilish uchun xalqaro hamkorlikni kuchaytirish, mintaqaviy yechimlarni qo‘llab-quvvatlash va mahalliy tashabbuslarni rag‘batlantirish zarurligini ta’kidlaydi. Shuningdek, irrigatsiya tizimlarini modernizatsiya qilish, suvni tejash usullarini joriy etish va qishloq xo‘jaligini diversifikatsiya qilish muhimligi qayd etilgan.