Сут маҳсулотларини қайта ишлаш технологияси
Ushbu kitob sut mahsulotlarini qayta ishlash texnologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, sutning tarkibi, kimyoviy xususiyatlari, undagi vitaminlar, minerallar va ularning ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Kitobda chorva mollari sutining tarkibi va kaloriya miqdori, sutdagi kazein va B-laktoglobulin tarkibidagi aminokislotalar miqdori, yog' kislotalarining miqdori, mineral moddalarning kullilik miqdori kabi jadval shaklidagi ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, sutni qayta ishlash usullari, pasterizatsiya, sterilizatsiya jarayonlari, sutdan tayyorlanadigan mahsulotlar (qatiq, kefir, qaymoq, tvorog, pishloq va boshqalar) haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitobda sut mahsulotlarini saqlash sharoitlari va ularning foydalilik xususiyatlari haqida ham so'z yuritiladi.
Asosiy mavzular
- Sutning tarkibi va ahamiyati: Sutning tarkibida vitaminlar (A, D, B), minerallar (kaltsiy, fosfor) mavjudligi va ularning inson organizmi uchun ahamiyati. Sutning oziq-ovqat ratsionidagi o'rni va boshqa mahsulotlardagi kaltsiyni hazm qilishga ta'siri.
- Chorva mollari sutining kimyoviy tarkibi va kaloriya miqdori: Sigir, echki, qo'y, biya va tuya sutining suv, quruq moddalar, oqsil, yog', sut qandi miqdori va kaloriya qiymati.
- Sut tarkibidagi aminokislotalar: Mol sutidagi kazein va B-laktoglobulin tarkibidagi alanin, glitsin, serin, treonin, leysin, lizin, arginin, tizin, metionin, valin, aspargin kislotasi, glutamin kislotasi kabi aminokislotalarning miqdori.
- Sut yog'ining tarkibi: Sut yog'idagi moy kislotasi, kapron kislotasi, kapril kislotasi, kaprin kislotasi, laurin kislotasi, miristin kislotasi, palmitin kislotasi, stearin kislotasi, dioksisterin kislotasi, olein kislotasi kabi yog' kislotalarining miqdori.
- Sutning mineral tarkibi: Ona suti va mol sutidagi kaltsiy (Ca), magniy (Mg), fosfor (P), natriy (Na), kaliy (K), xlor (Cl) kabi minerallarning kullilik miqdori.
- Sutni qayta ishlash usullari: Sutni pasterizatsiya qilish (74-76°C da 15-20 sekund qizdirish) va sterilizatsiya qilish (125-145°C da 2-10 sekund qizdirish) jarayonlari. Sutni saqlash sharoitlari.
- Sutdan tayyorlangan mahsulotlar: Qatiq, kefir, qimiz, qaymoq, smetana, tvorog, pishloq, yogurt kabi sut-qatiq mahsulotlari va ularning xususiyatlari. Smetana tarkibi va tayyorlanishi.
- Qaymoq va uning turlari: Qaymoqning tarkibi, yog'liligi, kaloriya miqdori va foydalilik xususiyatlari. Qaymoqni tayyorlash usullari va uni pazandalikda qo'llanilishi.