Shavkat rahmon she’riyatida ko‘p ma’noli so‘zlar
Ushbu maqola Shavkat Rahmonning she'riyatidagi ko'p ma'noli so'zlarni tahlil qiladi. Unda shoirning so'zlarni noziklik bilan qo'llashi, ayniqsa metaforalar orqali she'riy tafakkurni boyitishi ko'rsatilgan. Maqolada qaynagan, quloq, sinch, to'qiydi va afg'on kabi so'zlarning ko'chma ma'nolari va ularning she'riy kontekstdagi ahamiyati misollar bilan ochib berilgan. Shuningdek, metonimiya va uning she'riyatdagi roli ham tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Ko'p ma'noli so'zlar: Shavkat Rahmon she'riyatida ko'p ma'noli so'zlar o'ziga xos o'ringa ega bo'lib, shoir so'zlarning turli ma'no qirralarini noziklik bilan qo'llaydi. Metaforalar diqqatga sazovor bo'lib, she'riy tafakkur boyligiga aylanadi.
- Metafora: Shavkat Rahmon metaforalari o'ziga xos bo'lib, ularning qamrovida mayin, tabiiy, romantik ohangdoshlik mavjud. Metafora poetik tilga, obraz mantig'iga aylanadi.
- Qaynagan so'zining tahlili: Qaynagan so'zi ko'chma ma'noda qo'llangan bo'lib, bosh ma'nosi kuchli issiqdan ko'pirib, bug'lanib, vaqirlab turmoq ma'nosini bildiradi. Ko'chma ma'nolari esa otilib chiqmoq, pishqirmoq, ko'pirib toshmoq, hayajonlanmoq kabilarni anglatadi.
- Quloq so'zining tahlili: Quloq leksemasi bosh ma'noda eshitish organi va uning tashqi qismi ma'nosini ifodalaydi. Shuningdek, ba'zi narsalarning ushlash, ilib qo'yish yoki burab ishga tushirish, sozlash uchun xizmat qiladigan qismi ma'nosida ham ishlatiladi.
- Sinch so'zining tahlili: Sinch leksemasi binokorlikka oid termin bo'lib, devorning taglik yog'och bilan sarrovi o'rtasiga qadalgan yog'ochlar ma'nosini bildiradi. She'rda tananing tayanch a'zolari sinchga qiyoslangan.
- To'qiydi so'zining tahlili: To'qiydi so'zi ko'chma ma'noda qo'llangan bo'lib, bosh ma'nosi gazmol yoki buyum yasamoq, tayyorlamoq ma'nosini bildiradi. Ko'chma ma'nosi esa ijod qilmoq, yozmoq, bastalamoq ma'nolarini anglatadi.
- Metonimiya: Metonimiya yo'li bilan ma'no ko'chirilishi hisoblanadi. Bunday ko'chirilish narsa-buyum yoki hodisaning o'zaro aloqadorligiga asoslanadi.
- Afg'on so'zining tahlili: Afg'on leksemasi Afg'onistonning tub aholisini tashkil etuvchi xalq (millat)ning nomi ma'nosini anglatadi. Ba'zan Afg'oniston mamlakati ma'nosida ham qo'llaniladi.