Зарафшон дарёси ҳавзаси ва унинг айрим экологик муаммолари
Ushbu maqola Zarafshon daryosi havzasining ekologik muammolariga bag'ishlangan. Unda daryoning O'rta Osiyo dehqonchiligi uchun ahamiyati, suv resurslaridan foydalanishdagi muammolar, daryoning ifloslanishi, qishloq xo'jaligi va sanoatning ta'siri, shuningdek, suv ta'minoti va sug'orish tizimlari bilan bog'liq masalalar ko'rib chiqiladi. Mualliflar mavjud kamchiliklarni bartaraf etish va suv resurslarini saqlash bo'yicha chora-tadbirlarni ko'rish zarurligini ta'kidlaydilar.
Asosiy mavzular
- Zarafshon daryosi havzasining ahamiyati: Zarafshon vodiysi O'rta Osiyoning eng qadimiy va muhim dehqonchilik hududlaridan biri hisoblanadi. Samarqand va Buxoro kabi mashhur shaharlar aynan shu yerda joylashgan.
- Suv resurslaridan foydalanishdagi muammolar: Daryo suvining haddan tashqari ishlatilishi, suvning ifloslanishi, sug'orish tizimlaridagi yo'qotishlar va aholining suvga bo'lgan ehtiyojini qondirishdagi qiyinchiliklar asosiy muammolar hisoblanadi.
- Daryoning ifloslanishi: Sanoat korxonalari (Anzob tog'-boyitish kombinati), oqova suvlari, qishloq xo'jaligi chiqindilari va aholi punktlaridan chiqadigan chiqindilar daryo suvining ifloslanishiga sabab bo'lmoqda.
- Sug'orish tizimlari: Daryodan suv oladigan yirik kanallar (Darg'om, Eski Anhor, Narpay) Samarqand, Navoiy, Buxoro va Qashqadaryo viloyatlarini suv bilan ta'minlaydi. Eski Anhor kanalining ahamiyati alohida ta'kidlangan.
- Ekologik muammolarni hal qilish yo'llari: Mavjud kamchiliklarni bartaraf etish, suv resurslarini saqlash, qonuniy chora-tadbirlarni ko'rish, suvdan oqilona foydalanish va suvni muhofaza qilish zarurligi ta'kidlangan.