Ҳисоблагичлар. Уларнинг схемалари ва ишлаш принциплари
Ushbu kitob raqamli elektronika va hisoblash texnikasiga bag'ishlangan bo'lib, hisoblagichlar va ularning tuzilishi, ishlash prinsiplari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi. Kitobda turli xil hisoblagichlar, ularning klassifikatsiyasi, sxemalari va sintez usullari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda hisoblagichlarni loyihalash va amalga oshirish uchun zarur bo'lgan asosiy tushunchalar va usullar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Hisoblagichlar va ularning klassifikatsiyasi: Hisoblagichlarning ta'rifi, vazifasi va asosiy klassifikatsiya belgilari (yo'nalishi, o'tish sxemasi, perenos koeffitsienti, sinxronizatsiya usuli) bo'yicha turlari ko'rsatilgan.
- Jаmlovchi hisoblagich: Jаmlovchi hisoblagichning ishlash prinsipi va vaqt diagrammasi keltirilgan. Razryadlarning ketma-ket ulanishi va impulslarning tarqalish vaqti tahlil qilingan.
- Ayiруvchi hisoblagich: Ayiруvchi hisoblagichning jаmlovchi hisoblagichdan farqi, ishlash prinsipi va vaqt diagrammasi keltirilgan. Invers signallar orqali amalga oshiriladigan ayirish jarayoni tushuntirilgan.
- Reversiv hisoblagich: Reversiv hisoblagichning ishlash prinsipi, yo'nalishni boshqarish usuli va mantiqiy sxemasi ko'rsatilgan. Qo'shimcha mantiqiy elementlarning ta'siri va afzalliklari tahlil qilingan.
- Hisoblagichlarni triggerlar asosida sintez qilish: Hisoblagichlarni loyihalash usullari, strukturali model tuzish, haqiqiylik jadvalini yaratish, kombinatsion sxemaning ifodasini olish va mantiqiy elementlar orqali amalga oshirish bosqichlari ko'rsatilgan. JK-triggerlar asosida ikkilik-o'nlik hisoblagichni sintez qilish misoli keltirilgan.