Musiqa nazariyasi

Kitobda musiqa nazariyasining asoslari, tovushlar, ladlar, intervallar, akkordlar, ritm, metr, notalar yozuvi, kalitlar, transpozitsiya kabi tushunchalar sodda tilda tushuntirilgan. O'zbekiston xalq musiqasi cholg'ulariga ham qisqacha to'xtalib o'tilgan.

Asosiy mavzular

  • Musiqa to'g'risidagi tushunchalar: Musiqaning mohiyati, tovushning fizik va sezgi holatlari, musiqaviy va shovqinli tovushlar, tovushning fizik xususiyatlari (balandlik, qattiqlik, tembr) haqida ma'lumot beriladi.
  • Tovush qatori, asosiy pog'onalar, oktavalar: Musiqaviy sistema, tovushlar qatori, pog'onalari, oktava tushunchalari, ularning nomlanishi va joylashuvi ko'rsatilgan.
  • Musiqaviy soz, temperatsiyalangan soz, yarimta va butun ton, hosila pog'onalar va ularning nomlari: Musiqaviy sozlarning turlari, temperatsiyalangan sozning xususiyatlari, yarim ton va butun ton tushunchalari, hosila pog'onalar (diyez, bemol) va ularning nomlanishi keltirilgan.
  • Nota yozuvi, cho'zimi, uning belgilanishi, nota yo'li: Nota yozuvining mohiyati, nota cho'zimlari (butun, yarimtalik, chorak, nimchorak), nota yo'lining tuzilishi va chiziqlarining ahamiyati tushuntirilgan.
  • Musiqiy kalitlar: Skripka kaliti (sol kaliti), bas kaliti (fa kaliti) va do kalitlarining turlari haqida ma'lumot berilgan. Ularning nota yo'lidagi vazifasi va qo'llanilishi ko'rsatilgan.
  • Ritm va Metr: Ritm, metr, musiqaviy aksent (zarb), o'lchov, takt, tekst chizig'i, taktola kabi tushunchalar tushuntirilgan. Oddiy, murakkab va aralash metrlar va o'lchovlar ko'rsatilgan.
  • Musiqiy intervallar: Interval, intervallarning son va sifat miqdori, orttirilgan va kamaytirilgan intervallar, ohangdosh va noohangdosh intervallar, kossanas va dissanas tushunchalari izohlangan.
  • Turg'un tovushlar, ularning yechilishi va lad: Turg'un tovushlar, ularning yechilishi, lad, tonika, dominant kabi tushunchalarga ta'rif berilgan.
  • Garmonik va melodik major, minor ladi: Garmonik va melodik major, minor ladi, ularning pog'onalari va xususiyatlari, nomdosh tonalliklar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Xalq musiqasi ladlari: Pentatonika va o'zbek xalq musiqasiga xos bo'lgan ladlar haqida so'z boradi.
  • Transpozitsiya: Transpozitsiya nima ekanligi, uning usullari va qo'llanilishi tushuntirilgan.
  • O'zbek xalq cholg'u asboblari: O'zbek xalq cholg'u asboblari tarixi, ularning rivojlanish bosqichlari haqida qisqacha ma'lumot beriladi. Asboblarni o'rganish yo'nalishlari ko'rsatilgan.