Тапинамбур “Мўжиза” нави асосида криссталли целлюлоза олиш (МКЦ) технологиясини яратиш
Ushbu kitob O'zbekistonda o'simliklardan, xususan, topinamburdan sellyuloza olish texnologiyasini yaratishga bag'ishlangan ilmiy tadqiqotdir. Unda mahalliy xomashyolardan mikrokristalli sellyuloza olish, uni turli sohalarda qo'llash imkoniyatlari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, paxta momig'i va boshqa o'simliklardan ham sellyuloza olish usullari, ularning xususiyatlari va qo'llanilishi ham o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- Sellyuloza va uning xossalari: Sellyulozaning fizik-kimyoviy xossalari, tuzilishi, turlari, ishlatilishi, molekulyar massasi, polimerlanish darajasi va boshqa xususiyatlari batafsil yoritilgan.
- Topinamburdan sellyuloza olish: Topinambur o'simligining 'Mo'jiza' navidan sellyuloza olish jarayoni, ishqoriy ishlov berish vaqtining ta'siri, natriy gidroksid konsentratsiyasi, haroratning ta'siri kabi omillar tahlil qilingan. Mikrokristalli sellyuloza olish texnologiyasi ishlab chiqilgan.
- Boshqa o'simliklardan sellyuloza olish usullari: Paxta momig'i, bug'doy somoni va terak daraxtining ikkilamchi mahsulotlaridan sellyuloza olish usullari ko'rib chiqilgan. Natronli usul, delignifikatsiya darajasini aniqlash, lignin miqdorini aniqlash kabi jarayonlar haqida ma'lumot berilgan.
- Iqtisodiy qism: Paxta momig'i va topinamburdan 1 tonna sellyuloza ishlab chiqarish uchun ketadigan xarajatlar hisoblangan. Iqtisodiy samaradorlik tahlili keltirilgan.
- Atrof-muhitni muhofaza qilish: Sellyuloza ishlab chiqarishning atrof-muhitga ta'siri, chiqindilarni kamaytirish usullari va ekologik xavfsizlik masalalari ko'rib chiqilgan.