Subject matter of Structural typology
Ushbu kitob lingvistik tipologiya, xususan, strukturaviy tipologiyaga bag'ishlangan. Unda til tipologiyasining asosiy tushunchalari, strukturaviy tipologiyaning o'rni va ahamiyati, uning universal xususiyatlari, tasniflash usullari, etalon tillar, fe'llarning strukturaviy tipologiyasi kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob, shuningdek, tillarni tasniflash, fe'llar semantikasi va grammatikasi, ergativlik va akkusativlik kabi tushunchalarni ham o'z ichiga oladi. Muallif, turli tillarning tuzilishini solishtirish orqali umumiy qonuniyatlarni aniqlashga intiladi.
Asosiy mavzular
- Strukturaviy tipologiya: Strukturaviy tipologiya lingvistik tipologiyaning asosiy tarmog'i bo'lib, tillarning strukturaviy xususiyatlarini aniqlash va tasniflashga qaratilgan. Unga tillarning universal xususiyatlari, tipologik tasniflash, etalon til va tipologik nazariya kiradi.
- Linguistik universal: Linguistik universallar tillarning umumiy xususiyatlarini aniqlashga qaratilgan. Ular til faktlarining birlashuviga asoslanadi va tillarning alohida guruhlariga xos bo'lgan o'xshash jihatlarni o'rganadi.
- Etalon til: Etalon til lingvistik tipologiya uchun ob'ekt tili hisoblanadi va tillarni solishtirish vositasi sifatida ishlatiladi. Bu tushuncha Boris Uspenskiy tomonidan kiritilgan.
- Tipologik tasniflash: Tipologik tasniflash tillarni genetik yoki geneologik tasniflashga qarama-qarshi bo'lib, ularning taksonomik/sistemik xususiyatlariga asoslangan holda tillarni tasniflashni nazarda tutadi.
- Fe'llarning strukturaviy tipologiyasi: Fe'llarning strukturaviy tipologiyasi fe'llarning grammatik xususiyatlarini, ularning valentligini (argumentlar soni), ergativlik va akkusativlik kabi xususiyatlarini o'rganadi.
- Argument strukturalari: Argument strukturalari fe'llar bilan bog'langan argumentlarning soni va turlarini o'rganadi. Bu, fe'llarning bir, ikki yoki uch argumentga ega bo'lishi mumkinligini anglatadi (intransitiv, transitiv va ditransitiv fe'llar).