"Protocols of the distribution of cryptography keys and digital signature protocols"

Ushbu kitob kriptografiya asoslari, protokollar, shifrlash usullari va raqamli imzolarni taqdim etadi. Unda simmetrik va nosimmetrik shifrlash, DES standarti, RSA algoritmi va raqamli imzo protokollari kabi mavzular batafsil yoritilgan. Kitob dasturiy kod misollari bilan amaliy qo'llanilishini ham ko'rsatib beradi.

Asosiy mavzular

• Kriptografik protokollar: Kriptografik protokollar ma'lumotlarni himoya qilish uchun ishlatiladigan algoritmlar va qoidalarning majmuidir. Ularning vazifalari ma'lumotlarning autentifikatsiyasi, maxfiyligi va yaxlitligini ta'minlashdan iborat. Sinfga qarab shifrlash/deşifrlash protokollari, elektron raqamli imzo protokollari (EDS) va autentifikatsiya protokollari kabi turlarga bo'linadi.
• Shifrlash usullari (Cipher): Shifr – ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlash uchun maxsus kalit yordamida matnni o'zgartirish usulidir. Simmetrik va nosimmetrik shifrlash usullari mavjud. Simmetrik shifrlashda bir xil kalit shifrlash va deshifrlash uchun ishlatilsa, nosimmetrik shifrlashda ikki xil kalit – ochiq va yopiq kalitlar ishlatiladi.
• DES (Data Encryption Standard): DES – elektron ma'lumotlarni shifrlash uchun mo'ljallangan simmetrik kalit algoritmidir. U IBM tomonidan ishlab chiqilgan va 1977-yilda AQSh hukumati tomonidan standart sifatida qabul qilingan. Biroq, 56 bitlik kalit uzunligi tufayli hozirgi kunda xavfsiz emas deb hisoblanadi.
• RSA (Rivest, Shamir va Adleman): RSA – ochiq kalitli kriptosistemadir va ma'lumotlarni xavfsiz uzatish uchun keng qo'llaniladi. Uning xavfsizligi katta tub sonlarni ko'paytirishning murakkabligiga asoslangan. RSA algoritmida shifrlash uchun ochiq kalit, deshifrlash uchun esa yopiq kalit ishlatiladi.
• Raqamli imzo protokollari: Raqamli imzo – elektron hujjatning autentifikatsiyasini ta'minlash uchun ishlatiladigan matematik sxemadir. U hujjatning yaratuvchisini aniqlash va uning yaxlitligini tekshirish imkonini beradi. Raqamli imzo yopiq kalit yordamida yaratiladi va ochiq kalit yordamida tekshiriladi.
• Xesh funksiyasi: Xesh funksiya – bu bir yo'nalishli funksiya bo'lib, uning yordamida kiruvchi ma'lumotlarni tiklash deyarli imkonsizdir. Kriptografik xesh funksiyalar xabarlarning axborot xavfsizligi xususiyatlarini aniqlash uchun ishlatiladi.